Mimarlar Odasından İnsanlık Mirasının Korunması İçin Çağrı

TMMOB’ye bağlı Mimarlar Odası, Diyarbakır’ın  Sur İlçesi’nde Tahir Elçi cinayeti sonrası tekrar alevlenen ve kültürel miras için oluşturulmuş tüm savaş üstü kuralları çiğneyerek devam eden çatışmalarda tahrip olan kültür varlıklarının korunması için çağrı yaptı. Mimarlar Odası, kendilerinin de zarar gören mimari ve kültürel mirasın korunması için katkı sunmaya hazır olduğunu açıkladı.

Çatışmalarda pek çok anıt zarar gördü

“Diyarbakır’ın Sur İlçesi’nde Kasım ayı içerisinde şiddetlenen çatışma ve saldırılarda Paşa Hamamı, Yoğurt Pazarı, Surp Giragos Ermeni Kilisesi’nin de aralarında olduğu pek çok kültür varlığı zarar görmüştür. Son olarak; 25 Kasım tarihinde Şeyh Mutahhar Camii Dört Ayaklı Minaresi ayakları ağır silahlarla açılan ateş nedeniyle; ardından Fatih Paşa Camisi (Kurşunlu Cami) ise 7 Aralık tarihli çatışmalarda çıkan yangın nedeniyle tahrip olmuştur.

124 Anıtsal, 410 Adet tescilli sivil mimari öğesi bulunmakta

Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı; 28 Haziran 2015 tarihinde başlayan Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Miras Komitesi 39. Toplantısında Dünya Kültür Mirası Listesine alınmıştır. Bölgede 124 anıtsal, 410 adet tescilli sivil mimari yapı bulunmaktadır.

Sorunların barışçıl yollardan çözümüne yönelik çabaların artırılması yerine; katılımcı politikaları reddeden savaş stratejileri sebebiyle ülkemizde etkin olan gerilim ve çatışma; sivil yurttaşların ölümüne, sakat kalmasına, yaşam çevrelerini terk ederek göç etmelerine sebep olurken aynı zamanda insanlığın ortak değerleri olan kentlerin, tarihsel, kültürel ve doğal mirasın geri dönülemez biçimde zarar görmesine neden olmaktadır.

Antik uygarlıkların kesişiminde yer alan, mimarlık ve sanatın kültürel ve tarihi zenginliklerin beşiği olan ülkemizde; giderek daha geniş bir alana yayılan çatışma ve yıkımın getirdiği şiddetin biran önce durdurularak toplumsal barışın sağlanması, doğa ve kültür değerlerinin korunması yaşamsal bir önem taşımaktadır.

Türkiye silahlı çatışmalar durumunda Kültür varlıklarının korunması konusunda pek çok anlaşmaya imza atmış bulunmakta

Türkiye; “Lahey Silahlı Çatışma Halinde Kültür Varlıklarının Korunmasına Dair Sözleşme”yi 1965 yılında ve “Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme”yi 1983 yılında kabul ederek imzalamıştır. Ulusararası sözleşmelerin yanı sıra anayasamız gereği devlet; kültürel varlıkların tespiti, korunması ve gelecek nesillere aktarılması için gerekli tedbirleri almakla; ayrıca silahlı bir çatışmanın etkilerine karşı bu varlıkları önceden güvence altına almakla yükümlüdür. Bu bağlamda, insanlığın mirası olan kültür mirasının korunması için duyarlı tüm kesimleri ve sorumluları harekete geçmeye çağırıyoruz.

Mimarlar Odası olarak; kültürel, sosyal ve coğrafi farklılıkların sürdürülebilirliği konusundaki sorumluluğumuzu biliyor; kültürün, çatışmanın ön saflarında değil; barışın inşasının ön saflarında olması gerektiğini yineliyoruz. Sahip olduğumuz mesleki uzmanlık kapsamında, zarar gören mimari ve kültürel mirasın korunması için katkı ve yardımlarımızı sunmaya hazır olduğumuzu vurguluyoruz.”

Ayrıca geçtiğimiz günlerde çatışmalar sonucunda Sur’da zarar gören tarihi yapılar için Mezopotamya Hukukçular Derneği (MHD) ve Diyarbakır Barosu adliye binası önünde basın açıklaması yaptı. Açıklamaya MAZLUMDER ve İHD yöneticisi ile birçok avukat katıldı. Basın açıklamasının ardından ise Sur’daki tarihi yapılara verilen zararlarla ilgili hazırlanan dilekçe, Diyarbakır Adliyesi’nde bulunan postaneden UNESCO’ya gönderildi.

TMMOB Mimarlar Odası

Bianet