Kazakistan’da 2.400 Yıllık Kurganda Gösterişli Takılar Bulundu

Kazakistan’daki MÖ 5. yüzyıla tarihlenen kurganda bulunan eserler, burada zengin veya kraliyet sınıfından Sarmatların gömüldüğünü gösteriyor.

Kazakistan’da MÖ 5. yüzyıla tarihlenen üç kurganda, Sarmat göçebeleri tarafından yapılmış etkileyici altın takılar ve silahlar gün yüzüne çıkarıldı.

Bu keşifler, Hazar Denizi’nin kuzeyinde yer alan Atyrau bölgesinin bir zamanlar Sarmatların merkezi topraklarından biri olduğunu gösteriyor.

Kazı ekibinin başkanı arkeolog Marat Kassenov, yapılan keşiflerin ardından Atyrau’nun eskiden Sarmat topraklarının sınırında olduğu düşünüldüğünü, ancak yeni bulguların buranın aslında Sarmat kültürünün merkezine yakın olduğunu gösterdiğini belirtiyor.

Şimdiye kadar bölgedeki kurganlardan 1.000’den fazla eser ortaya çıkarıldı ve bunlardan yaklaşık 100’ü, “hayvansal” Sarmat sanat tarzını yansıtan altın süs eşyaları ve takılar içeriyor. Kassenov, “Bulunan eserler üzerinde o dönemde bölgede yaşayan yırtıcı hayvanların — leoparlar, yaban domuzları ve kaplanların — tasvirleri görülebiliyor” diyor.

Ekip ayrıca insan kalıntıları, seramikler, nadir bulunan iki ahşap kâse (ahşap genellikle mezarlarda çürüdüğü için bu tür buluntular oldukça nadir) ve altın saplı iki siyah “mihenktaşı” keşfetti. Bu taşların, altın gibi metallerin saflığını test etmek için kullanıldığı düşünülüyor.

Göçebe Sarmatlar

Sarmat göçebeleri, MÖ 5. yüzyıldan MS 4. yüzyıla kadar Doğu Avrupa ile Orta Asya arasında uzanan bozkırlara hâkim olmuştu. Onlardan ilk kez, eski sözlü geleneklere dayanan Pers yazılarında bahsediliyor ve Karadeniz’den Çin’e kadar uzanan geniş bir göçebe kültürü olan İskitlerle bağlantılı oldukları düşünülüyor.

Sarmatlar daha sonra Gotlar ve Batı Roma İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra bu topraklara yerleşen diğer Germen kabileleriyle müttefik olmuş, zaman zaman Bizans İmparatorluğu (Doğu Roma İmparatorluğu) adına ağır süvari birlikleri olarak savaşmışlardı.

Kurgan Mezarları

Buluntuların çoğu, 2023 ve 2024 yıllarında Atyrau bölgesindeki Karabau-2 adlı kurganda yapılan kazılarda ortaya çıkarıldı.

Karabau-2 kurganı yaklaşık 3 metre yüksekliğinde ve 70 metre çapında dairesel bir tepeden oluşuyor. Arkeologlar, burada en az dokuz bireyin gömüldüğünü ve bunlardan yalnızca ikisinin mezar soyguncuları tarafından yağmalandığını belirledi.

Ekip ayrıca birkaç kilometre mesafede bulunan ve her biri 10 ila 15 mezar içeren iki kurganı (Karakuduk-1 ve Karakuduk-2) daha kazdı. Bu mezarlarda demir ve bronz silahlar, takılar, ev eşyaları ve saiga antilobu ile bir kurdu tasvir eden gümüş “piktogramlar” ortaya çıkarıldı. Bir mezarda ayrıca yaklaşık 370 gram ağırlığında altın bir bilezik bulundu.

Bulguların yüksek değeri, bu kurganların zengin veya hatta “kraliyet” sınıfına ait Sarmatların gömüldüğü mezar alanları olduğunu düşündürüyor.

Live Science. 12 Şubat 2025.

Atyrau Bölgesi Valiliği. 27 Ocak 2025.