Suriye’de Savaşta Ölen Roma Askerinin Düşürdüğü Kalkan

Suriye’de bulunan ahşap ve deriden bu kalkan, şimdiye kadar bulunan az sayıdaki bütün haldeki Roma scutumundan biri olarak biliniyor.

Roma scutum (uzun kalkan), savaşta bir Roma askeri tarafından kullanılan ahşap ve deri bir kalkan. İkinci yüzyıl Roma dönemine ait olan bu kalkan, Suriye’deki antik Dura-Europos şehrinde bulundu.

Yale Üniversitesi Sanat Galerisi koleksiyonunda bulunan bu uzun, yarı silindirik kalkan, MS dördüncü yüzyıldan MS üçüncü yüzyıla kadar Roma’nın en popüler kalkan türlerinden biri olan ‘scutum’un günümüze ulaşan az sayıdaki örneklerinden biri. Yaklaşık bir yüzyıl önce Suriye’deki Dura-Europos antik kentinde ortaya çıkarıldı ve muhtemelen savaşta hayatını kaybeden bir Roma askerine aitti.

Antik sanattaki tasvirlerden çok iyi bilinmesine rağmen, bu tür bir kalkanın çok az örneği bu kadar uzun yıllar boyunca korunarak günümüze ulaştı. Dura-Europos kalkanı, bu zırh parçasının nasıl yapıldığı hakkında arkeologlara büyük miktarda bilgi sağlıyor.

(İlgili: Dünya Çapında Yüzlerce Yıllık 7 Savaş Zırhı)

Kalkan, ahşap şeritlerin birkaç katman halinde lamine edilmesiyle yapılmış ve 105,5 santimetre uzunluğunda, 41 santimetre genişliğinde ve yaklaşık 6 milimetre kalınlığında. 13 parçaya bölünmüş ve “umbo” veya merkez kısmını koruyan yuvarlak şekilli metal parçası eksik durumda bulundu. Bu metal parça, askerin kalkanı tuttuğu merkezi deliği korumak için tasarlanmıştı.

Kalkanın ön yüzü keçi derisiyle kaplanmış ve boyanmış. Yale Üniversitesi Sanat Galerisi’ne göre, “boyalı dekorasyon, zaferi simgeleyen Roma ikonografisini yansıtıyor; bunlar arasında bir defne çelengi taşıyan bir kartal, kanatlı Zafer figürleri ve bir aslan yer alıyor.”

Kalkan, arkeologlar tarafından 1933 yılında, Dura-Europos’taki bir sur kulesinin altında yapılan kazılar sırasında keşfedildi. Romalılar, MS 165 yılında Dura-Europos’u imparatorluklarına katmış ve burayı doğudaki bir ticaret merkezi olarak kullanmıştı. Ancak şehir, MS 256’da antik İran’daki Sasani İmparatorluğu askerleri tarafından kuşatıldıktan sonra terk edildi.

Arkeologlar, bir sur kulesinin altındaki bir tünelde 19 Roma askerinin iskeletlerini buldu. Bu iskeletler, tüm silah ve zırhlarıyla birlikte keşfedildi; bunlar arasında scutum da yer alıyordu. Bu askerler bir çökme sonucu tünelde sıkışmış olabilir, ancak bazı uzmanlar Sasanilerin Romalıların tüneli geçmesini beklediğini düşünüyor. Romalılar tüneli girdiğinde, Sasaniler onları boğmak için antik bir kimyasal silah olan neft (yanıcı bir yağ) kullanmış olabilir.

Sasanilerle yapılan bu savaşın ardından Dura-Europos sakinleri şehri terk etti ve şehir hızla çöl kumlarına gömüldü. Şehir, 1920’ye kadar bulunamadı. Daha sonra Amerika’dan arkeolog James Henry Breasted, antik kentin ana kapısındaki Yunanca bir yazıtta “Dura” adını fark ederek şehri tanımladı.

Live Science. 9 Aralık 2024.