Anglo-Sakson Mezarında Domuz Yağı Dolu Bir Roma Kadehi!

Altıncı yüzyıla ait bir Anglo-Sakson genç kız mezarında, başın yanına yerleştirilmiş üçüncü yüzyıl Roma kadehi arkeologlar için sürpriz oldu. Bu kadehin domuz yağıyla doldurulmuş olduğu ortaya çıktı.

İngiltere’de 1.500 yıl önce ölen bir Anglo-Sakson kız, arkeologları şaşırtacak şekilde kendisinden daha eski bir eserle gömülmüştü: Roma dönemine ait bir kadeh. Yeni bir çalışmaya göre, bu kadeh bir zamanlar domuz yağıyla doluydu.

Arkeologlar, İngiltere’nin Lincolnshire bölgesindeki Scremby köyünde, altıncı yüzyıla tarihlenen bir mezarı kazarken, 1.800 yıllık çok renkli bir kadehi ortaya çıkardı.

“Bu kadeh, ‘sıradan’ olarak nitelendirilebilecek bir mezarda bulundu” diyor Sheffield Üniversitesi’nden Ortaçağ arkeoloğu Hugh Willmott. Ancak, kadehin benzersiz doğası, onun daha özel bir amacı olduğunu düşündürdüğünü belirtiyor.

(İlgili: Anglosaksonlar Kuzey Suriye Savaşlarında Yer Almış Olabilir)

Willmott ve meslektaşları, yeni yayımlanan çalışmalarında “Scremby Kadehi” üzerine yaptıkları araştırmayı detaylandırdı. Kadeh, 2018 yılında Anglo-Sakson dönemine tarihlenen MS 480 ile 540 yılları arasında bir nekropolde, 49 başka mezarın yanında bulundu. Tamamen sağlam olan bu eser, genç bir kadının başucuna yerleştirilmişti. Mezar ayrıca iki sade broş içeriyordu.

Scremby Kadehi, 5,7 santimetre yüksekliğinde ve yaklaşık 280 mililitre sıvı alacak kapasitede. Yarım ay ve kalp şekilleri gibi motifler, bakır alaşımlı yüzeye işlenmiş ve kırmızı, akuamarin ve koyu mor renkte emayelerle doldurulmuş. Kadehin stili ve malzemeleri, onun MS üçüncü yüzyılın ortalarında Britanya’nın Roma dönemi sırasında Fransa’dan İngiltere’ye ithal edilmiş olabileceğini gösteriyor.

“Kadehin başlangıçta bir içki kabı olarak yapıldığına eminim” diyor Willmott. Romalıların bu kadehten şarap içmiş olabileceğini düşünüyor. Ancak, mezara yerleştirildiğinde işlevinin değişmiş göründüğünü de ekliyor.

Kadehin, bir Anglo-Sakson kızla birlikte gömülmesinin nedenini anlamak için Willmott ve ekibi, kabın dibinde kalan organik kalıntıyı analiz etti. Analizler, büyük olasılıkla domuz yağına ait olan yüksek miktarda lipit bulunduğunu ortaya çıkardı.

Araştırmacılar, bu yağın basit bir gıda ürünü olabileceği gibi, Romalılar döneminde nemlendirici olarak kullanılan hayvansal yağların bir örneği olabileceğini belirtiyor. Alternatif olarak, bu yağ tıbbi amaçlar için kullanılmış olabilir. Altıncı yüzyıl Bizans hekimi Anthimus, Frankların bağırsak parazitlerini tedavi etmek için çiğ domuz yağı tükettiklerini ve bu yağı yaraları temizlemek ve iyileştirmek için kullandıklarını yazmıştı.

“Bu mezarda gömülü kadın, yerel toplulukta halk hekimliği uygulayan biri olabilir” diyor Willmott.

Scremby Kadehi ile ilgili bir diğer gizem ise Anglo-Saksonların Roma kadehini nasıl elde ettikleri. Kadehin olağanüstü korunmuş durumu, onun rastlantısal bir buluntu olmadığını düşündürüyor. Araştırmacılar, bunun bir aile yadigârı olarak aktarılmış ya da bir Roma mezarından çıkarılmış olabileceğini öne sürüyor.

“Kadehin açıkça belirli bir yaşta olması, onun gerçek sosyal öneminin yattığı yerdi” diye yazıyor araştırmacılar. “Kadehin yerleştirilmesi, potansiyel sembolik ilişkileri ve içeriği, nekropolde başka hiçbir kadın mezarında görülmeyen bir ritüeli temsil ediyor.”

Willmott, mezardan polen gibi çevresel kanıtların bulunamadığını ekliyor. Ancak bu mezardan ve nekropoldeki diğer iskeletlerden alınan örnekler şu anda antik DNA analizinden geçiyor, bu da Anglo-Sakson kız ve onun yağ dolu Roma kadehi hakkında daha fazla ipucu sağlayabilir.

Live Science. 9 Aralık 2024.

Makale: Willmott, H., Thompson, L., Lundy, J., & Crichton-Turley, C.-E. (2024). From Roman Table to Anglo-Saxon Grave: An Archaeological Biography of the Scremby Cup. European Journal of Archaeology, 27(4), 507–525.