Kuzey Amerika’nın İlk İnsanları Kürklü Hayvanlardan İğne Yapmış

Kuzey Amerika’nın ilk insanları, 13.000 yıl önce karmaşık giysiler üretmek için kürklü hayvanların kemiklerinden kemik iğneler yapmış.

Wyoming’deki LaPrele arkeolojik alanında bulunan kızıl tilki kemiğinden yapılmış gözlü bir iğne. C: Todd Surovell

İnsanların yaklaşık 13.000 yıl önce bir mamutu öldürdüğü veya leşini yediği Wyoming arkeolojik alanı, Kuzey Amerika’nın bu erken sakinlerinin hayatına ışık tutan bir başka keşfe daha imza attı.

Wyoming Eyalet Arkeoloğu Spencer Pelton ve meslektaşları, bu Paleolitik insanların, kürklü hayvanların—tilki, tavşan veya yabani tavşan, vaşak, dağ aslanı ve muhtemelen soyu tükenmiş Amerikan çitası gibi kedigiller—kemiklerinden iğneler yaptıklarını tespit etti. Bu iğnelerin, erken dönem avcı-toplayıcıların soğuk iklim koşullarında ısınmak için hayvan kürklerinden giysiler yaratmak amacıyla kullanıldığı düşünülüyor.

Bu bulgular PLOS ONE dergisinde yayımlandı.

“Çalışmamız, Paleo-Amerikalılar dönemine ait delikli kemik iğnelerin hangi türlerden yapıldığını ve hangi kemik parçalarının kullanıldığını belirleyen ilk araştırma” diyen araştırmacılar şu sonuca varıyor: “Bulgularımız, kemik iğneler ve kürklü hayvan postları kullanılarak yapılan özel giysi üretimine dair güçlü kanıtlar sunuyor. Bu giysiler, modern insanların kuzey enlemlere yayılmasını ve nihayetinde Amerika’nın kolonizasyonunu mümkün kılmıştı.”

(İlgili: Arkeologlar Amerika’da Bilinen En Eski Boncuğu Keşfetti)

LaPrele kazı alanı, Converse County’de yaklaşık 13.000 yıl önce bir yarı yetişkin mamutun öldürülüp parçalandığı veya leşinin toplandığı yerin kalıntılarını koruyor. Wyoming Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nden Profesör Todd Surovell tarafından yönetilen arkeolojik kazıda ayrıca bir tavşan kemiğinden yapılmış boncuk keşfedildi. Bu, Amerika’da bilinen en eski boncuk olarak kayıtlara geçti.

Kemik boncuğun ve kemik iğnelerin kökenlerinin belirlenmesi, kütle spektrometresiyle zooarkeoloji (ZooMS) ve Mikro-BT taraması kullanılarak mümkün oldu. Eserlerden kolajen çıkarıldı ve kemiğin kimyasal bileşimi analiz edildi.

Wyoming’deki LaPrele arkeolojik alanının havadan görünümü. C: Todd Surovell

Araştırmacılar, LaPrele Mammut kazı alanından toplanan 32 kemik iğne parçasını, Erken Paleo-Amerika döneminde (yaklaşık 13.500 ile 12.000 yıl önce) yaşamış hayvanlara ait peptitler (kısa amino asit zincirleri) ile karşılaştırdı.

Karşılaştırma, LaPrele bölgesindeki iğnelerin kızıl tilki, vaşak, dağ aslanı, Amerikan çitası ve tavşan gibi hayvanların kemiklerinden yapıldığını ortaya koydu. Bu analiz, bu alandaki ilk çalışma.

“Modern insanın küresel yayılmasını açıklamada kemik iğnelerin önemi büyük olmasına rağmen, arkeologlar bu iğnelerin üretildiği materyalleri daha önce hiç belirleyememişti. Bu durum, bu önemli kültürel yeniliğin anlaşılmasını sınırlamıştı” diye belirtiyor araştırmacılar.

Daha önceki araştırmalar, insanların soğuk kuzey enlemlerinde hayatta kalabilmek için sıkı dikilmiş dikişleri olan özel giysiler yarattığını öne sürmüştü. Bu giysilerin doğrudan kanıtı az olsa da, kemik iğneler ve bu giysilerde kullanılan kürklü hayvanların kemiklerinden elde edilen dolaylı kanıtlar mevcut.

Bu tür giysilerle donatıldıklarında, modern insanlar hipotermi veya soğukta maruz kalma sonucu ölüm tehdidi nedeniyle daha önce giremedikleri bölgelere yayılma kapasitesine sahip oldular” diye yazıyor Pelton ve meslektaşları.

LaPrele sitesindeki insanlar kürklü hayvanları nasıl elde etti? Pelton ve ekibi, bu hayvanların muhtemelen tuzak kurularak yakalandığını ve bu işlemin mutlaka yiyecek temin etme amacı taşımadığını belirtiyor.

“Sonuçlarımız, toplayıcıların hayvan ürünlerini geçimden başka geniş bir amaç için kullandıklarını ve arkeolojik bir alanda hayvan kemiklerinin varlığının yalnızca diyet göstergesi olmayabileceğini hatırlatıyor” diye açıklıyor araştırmacılar.

“Diğer Kuzey Amerika Paleo-Amerika sitelerinden elde edilen karşılaştırılabilir kanıtların gözden geçirilmesiyle birleştirildiğinde, bulgularımız, Kuzey Amerika Erken Paleo-Amerikalıların muhtemelen tuzak kurarak kürklü yırtıcılara doğrudan erişimi olduğunu ve bunun Paleo-Amerikalı giysileriyle ilgili şimdiye kadar keşfedilmiş en ayrıntılı kanıtlardan bazılarını temsil ettiğini gösteriyor.


University of Wyoming. 27 Kasım 2024.

Makale: Pelton, S. R., Litynski, M., Allaun, S. A., Buckley, M., Govaerts, J., Schoborg, T., … & Surovell, T. A. (2024). Early Paleoindian use of canids, felids, and hares for bone needle production at the La Prele site, Wyoming, USA. PloS one, 19(11), e0313610.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login