Atacama Çölü’ndeki 1.000 Yıllık Jeoglifler Arabalarla Tahrip Edildi

Yüzyıllar önce Atacama Çölü’ne oyulmuş devasa jeoglifler, 4×4 araçlar, ATV’ler ve arazi motosikletleri tarafından tahrip edildi.

Günümüz kuzey Şili’sinde yer alan Tarapacá bölgesindeki Alto Barranco jeoglifleri, bölgenin yerli halkları tarafından Pica Ovası ile Pasifik Okyanusu kıyısı arasındaki göç yolunda yapılmış.

Bu oyma eserler, MS 900 ile 1.450 yılları arasında, zemindeki daha koyu renkli yüzey taşlarının ve çakıllarının kaldırılarak altındaki daha açık renkli kum tabakasının ortaya çıkarılmasıyla yaratıldı. Atacama Çölü’nün inanılmaz derecede kuru koşulları sayesinde bu arkeolojik kalıntılar yüzyıllar boyunca iyi korunmuştu – ta ki şimdiye kadar.

(İlgili: Peru’da Bıçak Tutan Katil Balina ve İnsansı Jeoglifleri Bulundu)

Atacama Çölü Vakfı, son yıllarda Alto Barranco jeogliflerinin birçok yerinin motorlu araç izleriyle ağır şekilde zarar gördüğünü bildirdi.

Atacama Rallisi gibi çölde düzenlenen büyük yarışların organizatörleri, bu zarardan sorumlu olduklarını reddediyor. Organizasyon, katılımcılarının bölgesel yetkililer tarafından onaylanan bir rotaya bağlı kaldığını ve GPS sistemlerinin rotadan sapmaları halinde onları uyardığını iddia ediyor.

Bunun yerine, suç, genellikle takip edilmekten kaçınmak için plakaları olmadan çölde resmi olmayan yarışlara veya gezilere katılan arazi araçlarına yükleniyor. Dahası, bölgede çok sayıda madenci faaliyet gösteriyor ve çok sayıda kamyon ve diğer ağır hizmet tipi aracı çekiyor.

Alto Barranco’daki jeogliflerin etrafına uyarı levhaları yerleştirilmiş olmasına rağmen, arkeologlar yetkililerin bu antik kültürün cesur simgelerini korumak için yeterli önlem almadığından endişe duyuyorlar. Son birkaç yılda birçok hasar rapor edildi, fakat önlem alma konusunda çok az ilerleme kaydedildi.

Arkeolog ve Iquique Bölge Müzesi direktörü Luis Pérez, “2021’den beri, Bölgesel Müze’de yaptığımız çalışmanın bir parçası olarak bu durum Savcılık’a resmen bildirildi. Ulusal anıtlara verilen zararın bir kabahat değil, bir suç olduğu tanımlanmalı. Buradaki çok ciddi bir suç, çünkü geri dönüşü olmayan bir zarar… bu zarar onarılamaz” diyor.

Jeoglifler — “taş” ve “oymak” kelimelerinden türetildi — dünya üzerindeki Antarktika hariç her kıtada bulunabilir. Alto Barranco‘daki gibi büyük sanat eserleri, genellikle bir tepe yamacına oyularak yapılan ve Amerika kıtalarında sıklıkla görülen bir tarzın tipik örnekleri. En ünlü olanlardan biri, Peru çölünde yer alan Nazca Çizgileri. Bu çizgiler, kuşlar, maymunlar, kertenkeleler, köpekler, kediler, insanlar ve daha fazlasını tasvir eden yüzlerce çizgi, geometrik şekil ve hayvan figürlerinden oluşuyor.

Nazca Çizgileri’nin ününe rağmen, onlar bile dikkatsiz davranışlara ve hasara maruz kalıyor. 2018’de bir kamyon şoförü, “bir ücret ödemekten kaçınmak” amacıyla eserlerin üzerinden sürerek önemli bir zarar vermişti.

IFL Science. 7 Ekim 2024.