Kanada’nın Arktik Bölgesinde 1.200 Yıllık İnsan Yerleşimi

Yeni kanıtlar, Kanada’nın Arktik bölgesinde Thule-Inuit yerleşimlerinin düşünülenden daha erken bir tarihte var olduğunu gösteriyor.

Yakın zaman önce yapılan bir çalışma, binlerce yıl boyunca Paleo-İnuit ve Thule-İnuit halklarına odaklanarak Kanada’nın Arktik bölgesindeki eski kültürlere dair yeni bakış açıları sağlıyor. Ottawa Üniversitesi’nde biyoloji profesörü Jules Blais ve bir araştırma ekibi, tortu örneklerini analiz ederek Nunavut’taki Somerset Adası’nda insan varlığı ve yerleşim yerlerinin bulunduğunu saptadı.

Arktik bölgesi, Paleo-İnuit (MÖ 2.500-MS 1.250) ve Thule-İnuit (MS 1.200-1.500) gibi çeşitli kültürlere ev sahipliği yapmaktaydı. Tarihsel kanıtlar sınırlı düzeyde olsa da bu son çalışma, onların varlığına dair faydalı içgörüler sunuyor.

Bu çalışma ile, Kanada’nın Nunavut kentindeki Somerset Adası’nda Paleo-İnuit varlığına dair kanıt keşfedildi, önceden mevcut olarak bulunan kanıtlar yetersizdi. Yenilikçi araştırma metodolojileri, geleneksel eserler olmadan eski insanlık tarihi hakkında ayrıntılı bilgiler ortaya koyuyor.

(İlgili: İnuitler-Eskimolar: Geçmişleri, Gelenekleri, Bugünü)

Profesör Jules Blais, “Gölette bulunan tortu örneklerini analiz ederek, alan yerleşiminin ayrıntılı tarihini ortaya koyabildik. Bu tarihler, Paleo-İnuit varlığının açık kanıtlarını ve Thule-İnuit topluluğunun bölgeye öncesinde tahmin edilenden daha erken gelmiş olduğuna dair kanıtları içeriyor.” diyor.

Araştırma sürecinde, Somerset Adası’ndaki tarih öncesi yerleşimleri incelemek için arkeolojik kanıtlar ve tortul biyobelirteçler kullanıldı. Ada göletlerinden alınan tortu parçaları eser elementler ve organik bileşikler açısından analiz edildi. Sonuçlar, Thule-İnuit nüfusunun 13. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar artmış olduğunu gösterdi. Araştırmacılar ayrıca 20. yüzyıl tortusunda kurşun, bakır, çinko ve nikel gibi metallerin yüksek seviyelerde bulunduğunu ortaya koydular ve bu da o dönemde hava kirliliği olduğunu gösteriyor.

Blais, “Thule-İnuit’lerin varış ve bölgeyi terk etme tarihlerine karşılık gelen tortul kayıtlarındaki temel zamansal noktaları belirlemek için genelleştirilmiş toplamsal modelleri (GAM’ler) ve radyokarbon tarihleme tekniklerini kullandık. Bu yaklaşım, tortul belirteçlerdeki önemli değişiklik dönemlerini tespit etmemize olanak tanıyarak, adadaki insan yerleşiminin tarihini anlamamız için kronolojik bir çerçeve sağladı.” diyor. 

Bu araştırma, arkeolojide disiplinlerarası yaklaşımın önemini vurguluyor, eski insan faaliyetlerinin ve çevresel koşulların yeniden yapılandırılmasında tortul kayaç arşivlerinin öneminin altını çiziyor.

Blais, çalışmanın daha geniş kapsamlı sonuçlarını açıklarken, “Tarih öncesi alışkanlıkları ortaya çıkarmak için tortul biyobelirteçlerin ve kemik örneklerinin kullanılması disiplinlerarası çalışmaların gücünü gösteriyor. Keşiflerimiz yalnızca Arktik’teki Thule-İnuit ve Paleo-İnuit toplulukları hakkındaki bilgimizi geliştirmekle kalmıyor, aynı zamanda yeni arkeolojik tekniklerin potansiyelini de ortaya koyuyor.” diyor.

University of Ottawa. 11 Temmuz 2024.

Makale: Gallant, L. R., Hargan, K. E., Kimpe, L. E., Michelutti, N., Grooms, C., Savelle, J. M., … & Blais, J. M. (2024). Sedimentary biomarkers and bone specimens reveal a history of prehistoric occupation on Somerset Island (Arctic Canada). Proceedings of the Royal Society B, 291(2026), 20232915.