Neandertaller Modern İnsanlardan 408.000 Yıl Önce Ayrılmış

Yeni çalışma, Homo sapiens’e giden soyun Neandertallerden yalnızca 408.000 yıl önce ayrılmış olabileceğini öne sürüyor.

Homo sapiens ve Neandertallerin bir zamanlar düşünüldüğünden daha yakın akraba olduğunu gösteren daha fazla kanıt var. Yeni bir tahmin, türümüzün Neandertallerden yalnızca 408.000 yıl önce ayrılmış olabileceğini öne sürüyor. Bu, önceki tahminlere göre “önemli ölçüde daha geç” bir tarih.

Neandertaller, yaklaşık 40.000 yıl öncesine kadar Avrasya’da yaşamış, soyu tükenmiş bir hominin türü. Fosil kalıntıları, Homo sapiens ve Neandertaller arasında daha kısa ve daha geniş bir vücut, daha geniş bir leğen kemiği ve daha ağır kemikler gibi bazı gözle görülür fiziksel farklılıkları ortaya koyuyor.

Ancak giderek artan kanıtlar, kalın kaş kemerli hominin kuzenlerimizden pek de farklı olmadığımızı gösteriyor. Neandertaller sanatsal yönü olan, adapte olabilen ve son derece zeki insanlardı. Ölen akrabalarını gömerken büyük özen göstermiş gibi görünüyorlar, bu da onların duygusal duyarlılığa sahip olduklarını ve hatta belki de kendi ölümlülüklerini hissedebildiklerini ima ediyor.

(İlgili: Neandertaller Bizim Gibi Konuşabiliyor muydu?)

Araştırmacılar, Neandertaller ve bizim aramızdaki son ortak ataların ne zaman yaşadığını uzun süredir tartışıyor. Bu ayrılma anı, iki farklı türün evrimsel yolculuklarında farklı yollara gittiği noktayı işaret ediyor.

İstatistikçiler yakın zamanda her iki türün genomunu incelemek ve TMRCA’yı (En Son Ortak Ataya Kadar Geçen Süre) hesaplamak için BEAST2 adlı bilgisayar yazılımını kullandılar. Bulgular, modern insanlarla Neandertaller arasındaki bölünmenin sadece 408.000 yıl önce gerçekleştiğini gösteriyor ki bu da şaşırtıcı derecede geç bir tarih.

Bu son çalışma, son derece matematiksel ve herhangi bir arkeolog veya paleoantropologu doğrudan kapsamıyor. Yine de, farklılığın önceden varsayıldığından çok daha sonra meydana geldiğini ima eden diğer yakın tarihli çalışmalarla genel olarak aynı doğrultuda.

Hem fosillerden hem de DNA’dan elde edilen diğer yeni kanıtlar, Neandertal ve modern insan soylarının 500.000 yıl öncesinden 650.000 yıl öncesine kadar ayrıldığını gösteriyor. Önceki tahminler, farklılığın 800.000 yıl önce meydana gelmiş olabileceğini gösteriyordu.

Söz konusu bölünme ne zaman meydana gelmiş olursa olsun, Neandertaller bizden çok farklı değildi. Genetik olarak yüzde 99,7 oranında aynıyız ve türler arasında defalarca çiftleşmenin meydana geldiği son derece açık.

Neandertallerden gelen genler, genomlarının yaklaşık yüzde 2’sini Neandertal atalarından alan Avrupa kökenli insanlarda özellikle yaygın. Bu genler, insanların burunlarının büyüklüğünden viral enfeksiyonlara karşı savunmasızlıklarına kadar bugün hala insan popülasyonlarını etkiliyor.

IFL Science. 6 Ocak 2024.

Makale: Levinstein Hallak, K., & Rosset, S. (2024). Dating ancient splits in phylogenetic trees, with application to the human-Neanderthal split. BMC Genomic Data, 25(1), 4.