Gaziantep’te Bulunan Okeanos ve Tethys Mozaiği

Okeanos ve Tethys Mozaiği, Gaziantep’te yer alan Zeugma Antik Kenti’nde, 1999 yılında ortaya çıkarılan Okeanos Villası’nın havuz tabanını süslüyordu.

Zeugma Mozaik Müzesi’nde sergilenen bu muhteşem mozaikte Okeanos ve Tethys deniz canlılarıyla çevrelenmiş olarak betimleniyor. Mozaikte ayrıca yunuslara binen veya balık tutan Eroslar da yer alıyor.

Erken Roma İmparatorluk Dönemine ait olan bu mozaikte, hayatın kaynağı olan ırmak tanrısı Okeanos ile eşi Tethys konu ediliyor. Geometrik üçlü örgü bordür ile çerçevelenmiş mozaikte, ortada Okeanos ve Tethys yer alıyor. Çevrelerinde ise denizin verimliliğine işaret eden çeşitli balık türleri ve yunuslara binmiş Eroslar görülüyor.

Okeanos’un başındaki yengeç kıskaçları, onun en belirgin özelliklerinden biri. Eşi Tethys, Okeanos’un hemen yanında, alnında kanatlarla temsil ediliyor. Ortalarında, Ketos adlı yılan gövdeli mitolojik bir deniz yaratığı olan ejder görülüyor. Bu iki ana figürün dışında mozaiğin sağ üst kısmında, bir kayanın üzerine oturmuş balık avlayan ve çobanların koruyucu tanrısı Pan olabileceği düşünülen genç bir erkek figür yer alıyor.

Mitolojide Okeanos’un okyanus olmayıp dünyayı saran ırmak olarak ifade edilmesi; güneşin sıcaklığıyla buharlaşarak yağmur olup doğaya hayat veren suyun doğa tarafından kullanıldıktan sonra ırmaklar aracılığıyla tekrar denize kavuşmasından ileri geliyor; çünkü bu döngü ile su, ne olduğunun ve ne işe yaradığının farkına varır. Bu olay mozaik panoda Okeonos’un Tethys ile birleşerek çeşitlenmesi ve doğurganlaşması olarak gösteriliyor.