İznik’te Bulunan Akhilleus Lahdi

Bursa İznik’te yer alan Nikaia Antik Kenti’nin nekropol alanı Hisardere’de 2015 yılında bulunan Akhilleus Lahdi, MS 2. yüzyıla tarihleniyor.

İnce kristalli, beyaz renkli Dokimeion mermerinin kullanıldığı lahit, Dokimeion üretimi sütunlu lahitler grubuna giriyor. Günümüzde İznik Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.

Günümüze oldukça sağlam ve eksiksiz bir biçimde korunarak ulaşan lahdin en dikkat çekici özelliklerinden biri Dokimeion sütunlu lahitlerinin standart tipine ait olmasına rağmen üzerinde beşik çatı biçimli bir kapak taşıması. Kapağın her bir üst köşesinde, başını bir dizi üzerine koymuş, uyur halde betimlenmiş kanatlı Eroslar yer alıyor. Her bir alınlık üzerinde yuvarlak bir kalkan motifi yer alıyor.

Uzun yüzlerden birinde Troya Savaşından birbiriyle ilişkili, üç farklı zaman diliminden konular tasvir ediliyor: Briseis’in Agamemnon tarafından alıkonuluşu, Akhilleus’un savaşa katılmaktan vazgeçmesinden sonra Lyra çalarak kendini avutması ve Patroklos’un yeniden savaşa katılmak üzere Akhilleus’un yanından ayrılışı.

Lahdin diğer uzun yüzü üzerinde ise tümü cepheden betimlenmiş beş mitolojik figür yer alıyor. Aralarında en öne çıkan figür, en solda yer alan sağ elinde tuttuğu mızrağı, sol elindeki girland ve başındaki defne yapraklarından çelengi ile idealize edilmiş çıplak genç figürü olarak Roma sanatında sıklıkla karşımıza çıkan Narkissos figürü. Eros betimleri soldan ikinci ve dördüncü figürler olarak yer alırken ortada flüt çalan bir Satyr betimi yer alıyor. En sağda ise Polykleitos’a atfedilen “Narkissos” veya “Genç Atlet” heykelin bir kopyası görülüyor.

Kısa yüzlerden birinde mevsimlerin kişileştirmesi olan ve Horalar olarak bilinen üç kadın figürü bulunuyor: bohçasındaki çiçeklerle Thallo (ilkbahar), elindeki buğday demetleriyle Auxo (yaz) ve elindeki üzüm salkımıyla Carpo (sonbahar). Diğer kısa yüzde ise mezarla ilişkili ailenin üyeleri olduğu düşünülen figürler yer alıyor.