Orta Taş Devri’nde İnsanlar Parmak Arası Terlik Giymiş Olabilir

Ortaya çıkan kanıtlar, Orta Taş Devri kadar erken bir dönemde (150.000 ila 75.000 yıl önce) ayakkabı giymiş olabileceğimizi gösteriyor.

Bu, türümüzün düşünülenden çok daha önce karmaşık bilişsel ve pratik yeteneklere sahip olduğu anlamına gelebilir.

Avrupa’nın bilinen en eski ayakkabıları 6.000 yıl öncesine tarihleniyor. Güney Afrika’da 2.000 yıl öncesine kadar insanların ayakkabı giymediğine inanılıyordu. Ancak Güney Afrika’nın Cape Sahilinde bulunan üç paleo-yüzeyden (oldukça eski yüzeyler) izler bu anlatıyı değiştiriyor.

Wits Üniversitesi’nin Evrimsel Çalışmalar Enstitüsü’nden Dr. Bernhard Zipfel’e göre, yeni kanıtlar, o zamanın insanlarının sahilde yürümek için bir tür ayakkabı giydiğini ortaya koyuyor.

(İlgili: Van’da Urartulu Bir Çocuğun Ayak İzi Bulundu)

Zipfel, “Hepimiz insanların alışkanlıkla yalınayak olduklarını varsayıyorduk. Ancak Güney Cape Sahili o zamanlar çok keskin kayalara sahipti. İnsanların kendilerini korumak için ayakkabı kullanması mantıklı. Yüz bin yıl önce ayağın yaralanması ölümcül olabilirdi.” diyor.

Fosil izlerinin incelenmesi, çözülmemiş soruları yanıtlıyor

Eski homininlerin nasıl ayakkabılar giydiğine dair kesin bir kanıt yok. Deri ve bitki materyalleri günümüze kadar biyolojik olarak bozulmuş oluyor. Zipfel ve araştırmacı arkadaşları bu nedenle “ayakkabı” izlerini değerlendirdiler.

Bununla birlikte, ayakkabı izlerini bırakanlara atfedilen sitelerin küresel kaydı oldukça az. Şimdiye kadar tamamı Batı Avrupa’da olmak üzere 30.000 yıldan daha eski yalnızca dört arkeolojik alan öne sürüldü. Buna bir Neandertal bölgesi de dahildi. Bu nedenle, teknoloji araştırması uygarlık tarihine yeni bakış açılarının kilidini açabilir.

Eski izlerin incelenmesini konu alan iknoloji (Ichnology), ayak örtüsü takan kişilerin bıraktığı ayak izlerine ilişkin kanıtların araştırılmasına yardımcı oluyor. İknologlar bu ayak izlerini analiz ederek eski insan popülasyonlarının davranışları, hareketleri ve etkileşimleri hakkında daha fazla bilgi edinebilirler.

Aynı zamanda ayak hastalıkları uzmanı olan Zipfel, giyilen ayakkabı türünün parmak arası terlik olarak bildiğimiz bir ayakkabı olduğuna inanıyor. Bu, San halkının giydiği sandaletlere ilişkin son arkeolojik kanıtlarla destekleniyor. Zipfel, “Bu ayakkabıların çevresel tehlikelere karşı dayanıklı olması önemliydi.” diyor.

Araştırmacılar ilkel ayakkabıları yeniden ürettiler. Bunları giyerek, bu homininlerin yürüdüğü kumsallarda bir aşağı bir yukarı yürüdüler. Çeşitli ortamlarda yürüyerek, ayakkabı izlerini hem ıslak hem de kuru kumda inceleyebildiler.

Ekip, bilgisayarlı görüntüler aracılığıyla gerçek ayak izi alanlarını (yaşları 70.000 ile 150.000 yıl arasında) kendi çalışmalarıyla karşılaştırabildi. Zipfel, “Aralarında inanılmaz korelasyonlar vardı.” diyor.

Araştırmacıların teorileri, Cape Güney Sahili’nde ayakkabılı insanların yapmış olabileceği en az üç ayak izi alanını ortaya koyuyor.

Zipfel, “Kanıtlarımız kesin olmasa da yine de keşiflerimizden memnunuz. İnsanların ne zaman ayakkabı giydiğine dair araştırmalara da katkıda bulunuyoruz. Araştırma bulgularının, Güney Afrika bölgesinin uzun süredir bilişsel ve pratik yeteneklerin geliştirilmesi için bir merkez olduğunu güçlü bir şekilde ortaya koyduğunu belirtmekte fayda var.” diyor.

Wits University. 27 Ekim 2023.