Afrika’da Modern İnsan Kimliklerinin Oluşumuna Dair İlk Kanıtlar

100.000 yıl önce yaşayan atalarımız, kendimize ve başkalarına bakışımızı kökten değiştiren göz alıcı deniz kabuklarını topluyordu.

Araştırmacılar, modern insan kimliklerini nasıl ve ne zaman geliştirmeye başladığımıza dair hayati bilgiler sağlayan yeni bir çalışmayı yayınladılar. Fotoğraf, Güney Afrika’daki Blombos Mağarası’ndaki kazıyı gösteriyor. C: UiB, SapienCE

Yeni çalışma, daha önceki yetersiz kanıtları doğruluyor ve insan vücudunun kültürleşmesi için çok aşamalı bir evrimsel senaryoyu destekliyor.

Journal of Human Evolution dergisinde yayımlanan çalışmanın önemli bulguları, modern insan kimliklerini nasıl ve ne zaman geliştirmeye başlamış olabileceğimize dair hayati bilgiler sağlıyor.

Çalışmanın yazarlarından van Niekerk, “100.000 ila 73.000 yıl öncesine ait doğal deliklere sahip göz alıcı, değiştirilmemiş deniz kabuklarının keşfi, deniz kabuklarının toplandığı, bölgeye götürüldüğü ve bazı durumlarda belki de kişisel süs eşyası olarak takıldığına dair önceki yetersiz kanıtları doğruluyor. Bu, seçilmiş türlere ait kabukların sistematik ve kasıtlı olarak uygun tekniklerle delinerek kompozit boncuk işlerinin oluşturulduğu bir aşamadan önceydi.” diyor.

(İlgili: Fas’ta Dünyanın Bilinen En Eski Boncukları Bulundu)

Kabukların hepsi Güney Afrika’nın kıyı şeridindeki Güney Burnu’nda yer alan Blombos Mağarası’nda bulundu. Benzer kabuklar Kuzey Afrika’da, Güney Afrika’daki diğer bölgelerde ve Akdeniz Levant’ında da bulunmuştu. Bu durum, iddianın sadece Blombos Mağarası’ndan değil, diğer bölgelerden elde edilen kanıtlarla da desteklendiği anlamına geliyor.

Erken Dönem Boncuk İşçiliğine Dair Yetersiz Kanıtları Doğruluyor

Diğer bir deyişle, deliksiz ve doğal delikli kabuklar, deniz kabuklarının toplandığına ve yaklaşık 70.000 yıl önce, boncuk işlerinde kullanılmak üzere kabukları modifiye etmek için daha gelişmiş tekniklerin geliştirilmesinden önce muhtemelen kişisel süs eşyası olarak kullanıldığına dair kanıtlar sunuyor.

Van Niekerk, bu kabukların yemek için toplanıp bölgeye getirilmiş olabilecek yenilebilir kabuklu deniz hayvanı türlerinin kalıntıları olmadığından emin olduklarını söylüyor.

Blombos’ta bulunan ve muhtemelen 100.000 yıl önce yaşayan erken modern insanların kişisel süs eşyası olarak kullandığı doğal delikleri olan kabuklar. C: UiB, SapienCE

“Bunu biliyoruz çünkü toplandıklarında zaten ölüydüler, bunu kabukların çoğunun durumundan anlayabiliyoruz; suda aşınmışlar ya da içlerinde büyümeler var ya da doğal bir avcı tarafından ya da dalga hareketinden kaynaklanan aşınma nedeniyle delikler var.”

Araştırmacılar, kabukların boyutlarını ve içlerinde açılan delikleri ölçmenin yanı sıra, kabuklar insanlar tarafından iplere takılırken deliklerin kenarlarında oluşan aşınmayı da ölçtüler. Ayrıca, birbirine yakın bulunan ve tek bir boncuk işçiliğine ait olabilecek farklı boncuk gruplarına dahil edilip edilemeyeceklerini görmek için kabukların alanın neresinden geldiğine de baktılar. Bu teknikler, bu kabukların sembolik amaçlarla potansiyel kullanımına dair içgörü sağlıyor.

Kimlik Oluşumunun Muhtemel Erken Belirtileri

Van Niekerk, 100.000 ila 70.000 yıl öncesine ait, sembolik amaçlarla kullanılmış olabilecek 18 yeni deniz salyangozu kabuğu tespit ettiklerini ve bunların, kökleri geçmişin derinliklerine uzanan, insan bedeninin kültürelleştirilmesine yönelik çok aşamalı bir ilerleme önerdiklerini söylüyor.

“Bu çalışmayla özellikle insanların dış görünüşlerini değiştirme pratiklerini giderek karmaşıklaştırdıklarını ve kendilerini iletişim ve bilgi depolama araçlarına dönüştürdüklerini gösteriyoruz. Ayrıca, kendimize ve başkalarına bakışımızı ve toplumlarımızın doğasını yavaş yavaş ama kökten değiştiren bir kimlik yaratımını da görebileceğimizi düşünüyoruz.” diyor van Niekerk.


University of the Witwatersrand. 3 Ekim 2023.

Makale: d’Errico, F., van Niekerk, K. L., Geis, L., & Henshilwood, C. S. (2023). New Blombos Cave evidence supports a multistep evolutionary scenario for the culturalization of the human body. Journal of Human Evolution, 184, 103438.

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Tarih bölümü mezunu. Antik Çağ Tarihinde yüksek lisans yapıyor.

You must be logged in to post a comment Login