Dünyanın En Ünlü Neandertallerinden Biri: La Ferrassie Adamı

Bugüne kadar keşfedilen Neandertaller arasında, dünya çapında tanınan bir örnek La Ferrassie Adamı, ya da diğer adıyla La Ferrassie-1.

Bu iskelet, bir asırdan fazla bir süre önce keşfedildi. Ve kafatası bugüne kadar keşfedilen en eksiksiz Neandertal kafatası olarak güncelliğini koruyor. İşte tam olarak bu nedenle, bu adam, bilim insanlarının bu gizemli insan akrabasını anlama çabalarında çok yardımcı oldu. 

La Ferrassie Adamı, Fransızca adından da anlaşılacağı üzere, 1909 yılında antropolog Louis Capitan ve Denis Peyrony tarafından güneybatı Fransa’daki bir arkeolojik alanda keşfedildi.

2018 yılında yapılan bir araştırmada La Ferrassie Adamı için, “Bir asırdan uzun bir süre önce keşfedilen La Ferrassie 1 (LF1) iskeleti hem eksiksiz olması hem de Neandertal anatomisi ve yaşam tarzlarının yorumlanmasında tarihsel olarak oynadığı rol nedeniyle en önemli Neandertal bireylerinden biri.” deniyor.

(İlgili: Neandertaller ile Sandığımızdan Çok Daha Fazla Seks Yaptık)

Bu ünlü Neandertal’in dikkat çekici derecede sağlam kafatasının bulunduğu kazılar sırasında en az yedi kişinin (iki yetişkin ve beş çocuk) kalıntıları da dahil olmak üzere bir dizi başka Neandertale ait kemikler de ortaya çıkarıldı. Bireylerin, sosyal grubun diğer üyeleri tarafından kasıtlı olarak La Ferrassie arkeolojik alanına gömüldüğü düşünülüyor. Ancak bu, o döneme göre radikal bir teoriydi, çünkü Neandertallerin son derece zeki, sosyal açıdan karmaşık ve Homo sapiens’e şaşırtıcı derecede benzeyen varlıklar olduğunu öne sürüyor. Kim bilir, belki de bu alan bir tür aile mezarlığıydı.

Farklı çalışmalar bu iskelet örneğinin yaşı için farklı tarihler öneriyor. Ancak genellikle iskelet 59.000 ila 45.000 yıl öncesine tarihlendiriliyor. Neandertallerin soyunun yaklaşık olarak 40.000 yıl önce tükendiği göz önüne alındığında LF1, türünün Dünya üzerindeki varlığının son bin yıllarında yaşamıştı.

Arkeologlar, LF1’in kalıntılarını yakından inceledi ve onun yaşamı hakkında oldukça fazla bilgi toplamayı başardı. Araştırmalar, bu erkek bireyin yaklaşık olarak 171 santimetre boyunda olduğunu gösterdi. Ki bu değerin Neandertaller için oldukça uzun bir boy olduğu düşünülüyor. La Ferrassie Adamı öldüğünde ise yaklaşık olarak 45 yaşındaydı. Neandertallerin yaşam süresiyle ilgili kesin bilgilere sahip olmasak da 40 yaşın üzerinde bir birey bulmak nadir. Bu da adamımızın türü için oldukça yaşlı bir birey olduğunu gösteriyor.

Nispeten uzun boyuna rağmen, LF1 Neandertal anatomisinin “klasik” bir örneği olarak kabul ediliyor. Ve bir bakıma bilim insanlarının bu türü nasıl hayal ettiğine dair bir örnek hizmeti veriyor. İskelet, baskın ve eğimli alnı ve ayrıca geniş burun açıklığıyla tipik olarak bu insan türüyle ilişkilendirdiğimiz özelliklere sahip.

İskelet görülen en önemli ayrıntılardan biri de LF1’in bacak ve ayak kemikleri. Şüphesiz bu kemikler, Neandertallerin dik ve insanlara çok benzer bir şekilde yürüdüğünü kanıtlıyor. Bu, Neandertallerin zeki kuzenleri olan Homo sapiens’e (Latince “bilge adam”) kıyasla maymun benzeri kaba varlıklar olmadığı fikrine hizmet eden önemli bir adımı destekliyor.

Bugüne kadar Avrasya’da, özellikle de Almanya, İtalya, İspanya ve Fransa’da yüzlerce Neandertal kalıntısı bulundu. Bununla birlikte, eksiksiz, sağlam iskeletler bulmak ise oldukça nadir. 2020 yılında bütün eklemleri yerinde olan bir Neandertal iskeleti keşfedildi. Ve araştırmacılar bunun son 25 yıldır bulunan iskelet keşifleri arasında bir ilk olarak kabul ediyor.

LF1’in kimliğinin belirlendiği tarihten bu yana ise 100 yıl geçti ve arkeologlar hala Neandertallere ait daha iyi bir kafatası örneği bulma konusunda zorlanıyor.

IFL Science. 15 Eylül 2023.