Tartışmalı Çalışmaya Göre T. rex’in İnce Dudakları Vardı

Paleontologlar, ince ve kertenkelelerinkine benzeri dudakların T. rex ve diğer yırtıcı dinozorların devasa dişlerini gizlediğini öne sürüyor.

Yeni araştırmalar, süper yırtıcı Tyrannosaurus rex’in devasa, bıçağa benzer dişlerini gösterdiği popüler tasvirlerin bilimsel olarak yanlış olduğunu öne sürüyor.

Bunun yerine T. rex, Velociraptor ve Spinosaurus’u içeren iki ayaklı, çoğunlukla et yiyen dinozorlardan oluşan bir grup olan Theropod dinozorlar, ölümcül dişlerini nemli ve kemikleri kıracak kadar sağlam tutan ince dudakların arkasına gizlemiş olabilir.

Paleontologlar daha önce zaten T. rex’in dudakları olabileceğini öne sürmüşlerdi. Etçil dinozorların dudakları olmayan ve dışarı çıkmış dişleri olan günümüz timsahlarına mı, yoksa dişleri pullu dudaklarla kaplı monitör kertenkelelerine mi daha çok benzeyip benzemediği tartışılıyordu.

(İlgili: T. rex’in Kolları Neden Bu Kadar Küçüktü?)

Auburn Üniversitesi’nden bir paleobiyolog ve yeni çalışmanın baş yazarı Thomas Cullen, “Dinozor dudakları, birçok kertenkele veya amfibininkine daha benzer olmalıydı.” diyor.

“Çene kenarından dişlerin yandan görünüşünü bir miktar kapatacak kadar uzanan ve dişlerin açığa çıkmasını önleyecek şekilde sıkı bir şekilde kapanmasını sağlayacak deri ve pullardan oluşan bir örtü olmalıydı.”

Bir paleontolog, paleoartist ve Portsmouth Üniversitesi’nde misafir araştırmacı olan çalışmanın yardımcı yazarı Mark Witton, sağlam ve sağlıklı kalmak için dişlerin nemli kalması gerektiğini söylüyor. “Timsahların dişleri her zaman kırılır çünkü nemli tutulmadıkları için o kadar güçlü değiller.”

Theropod dinozorların muhtemelen, film yapımcılarının onları “Jurassic Park” filmlerinde tasvir ettikleri şekilde, bu deri parçalarını hırlamak veya dişlerini dışarı çıkartır hale getirmek için geri çekecek kasları yoktu. Bunun yerine, Science dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, bu canavarlar daha az tehditkar bir gülümsemeye sahipti.

Araştırma ekibi, Avustralya Müzesi’ne göre T. rex’in yakın akrabası ancak biraz daha küçük olan bir tiranozor olan fosilleşmiş bir Daspletosaurus’un üst dişini inceledi. Dinozorlar sürekli olarak dişlerini değiştirdiler, bu nedenle araştırmacılar, aşınma seviyesini değerlendirmek ve açıkta mı yoksa dudaklar tarafından korumada mı olduğunu belirlemek için nispeten olgun, 500 günlük bir diş seçtiler.

Witton, “Diş tertemizdi. Emaye ve her şeyi tabiri caizse ilk günkü kadar yeniydi. Bu, o dişe nemli bir ortamda iyi bakıldığının gerçekten iyi bir göstergesi.” diyor.

Araştırmacılar daha sonra, bir çift dudağın T. rex gibi etobur dinozorların devasa dişlerini gerçekten kapatmış olup olmayacağını araştırdı. Kafataslarına göre dudaklarla kaplı büyük dişleri olan tiranozorlarda ve monitör kertenkelelerinde diş tacı yüksekliğini çene uzunluğuyla karşılaştırdılar. Oranların her iki grupta da benzer olduğunu buldular ve bu nedenle bazı dinozorların dudakları olması makuldü.

Bununla birlikte, theropod dudaklarının ne kadar büyük olduğu ve dudaklarının olup olmadığı uzmanları bölmeye devam ediyor.

Çalışmaya dahil olmayan Edinburgh Üniversitesi’nden bir paleontolog olan Steve Brusatte, “Son birkaç yılda tiranozor dudaklarıyla ilgili bu konuda çok fazla tartışma oldu ve bence bu çalışma iyi bir örnek teşkil ediyor.” diyor. “Yazarların haklı olduğundan ve tiranozorların dişlerini timsahlardan daha fazla kaplayan yumuşak dokuya sahip olduğundan şüpheleniyorum, ancak dişlerini monitör kertenkeleleri kadar örten bir doku olup olmadığı konusunda hala kararsızım.”

Bazı paleontologlar, theropod dinozorların bugün timsah torunlarının sahip olduğu dudaksız görünüme sahip olduklarına inanıyor. Carthage College’da doçent olan ve Scientific Reports dergisinde yayınlanan tiranozor dudakları üzerine 2017 tarihli bir araştırmanın baş yazarı Thomas Carr, “Yazarlar, gördüğüm fosillerle eşleşmeyen tiranozor dişleri hakkında iddialarda bulunuyorlar.” diyor.

Live Science. 31 Mart 2023.

Makale: Thomas M. Cullen et al. 2023. Theropod dinosaur facial reconstruction and the importance of soft tissues in paleobiology. Science.