İskoçya’nın İlk Çiftçileri Tarlaları için Gübre Kullanmıyordu

İskoçya’da Neolitik dönemde yaşamış bazı erken çiftçiler, tarlalarında gübre kullanmaya ihtiyaç duymuyordu.

Yeni araştırmalar, İskoçya’daki erken tarımın, Britanya Adaları’nın diğer bölgelerindeki ve anakara Avrupa’daki benzerlerinin aksine, tarlalarında gübre kullanmasına gerek olmadığını gösteriyor.

Keşif, 1977 ve 1981 yılları arasında yapılan kazılar sırasında keşfedilen Aberdeenshire’daki Balbridie bölgesinden elde edilen buluntuların analizinin sonucuydu.

Bu iyi korunmuş Neolitik alan, MÖ 3.800 civarında İskoçya’nın ilk çiftçilerinden bazılarına ev sahipliği yapmıştı ve iyi korunmuş bir ahşap yapıya sahip.

(İlgili: Avrupa’da Tarıma Geçen İlk Çiftçilerin Boyları Kısalmış)

Bir araştırma ekibinin kararlı izotop analizi ile üzerinde çalıştığı bu bölgede, büyük miktarda eski tahıl kalıntıları ele geçirildi.

Bir bitkinin büyüme koşulları, araştırmacıların analiz edebileceği karbon ve nitrojen izotoplarının oranlarını etkiler.

Ekibin Antiquity dergisinde yayımlanan araştırması, tarih öncesi çiftçilerin tarlaları için gübre kullanmadığını ortaya koyuyor. Bununla birlikte, arazi hala çok verimliydi.

Stavanger Üniversitesi’nden araştırmanın baş yazarı Dr. Bishop, “Stabil izotop analizi, mahsullerin gübreli topraklarda yetiştirilmediğini gösteren çok düşük nitrojen seviyelerini ortaya çıkardı.” diyor. “Toplanan tahılların büyük boyutu ve sayısı, çiftçiliğin bu ilk aşamasında toprağın gübrelemeye gerek kalmadan verimli olduğunu gösteriyor.”

Aksine, İngiltere’deki erken dönem çiftlikleri ve ayrıca anakara Avrupa’daki önceki araştırmalar, hemen hemen her zaman ekinlerin gübreli tarlalarda yetiştirildiğine dair kanıtlar ortaya koydu. Bu, Neolitik’te çiftçiliğin ilk aşamasında, İskoçya’nın bazı bölgelerinin çiftçilik için çok uygun olduğunu gösteriyor.

Bununla birlikte, tüm erken çiftçiler gübreden kaçınmadı. Ekip ayrıca Dubton Farm adı verilen çağdaş bir yerleşimi de analiz etti ve orada gübre kullanıldığını buldu.

Gerçekten de gübreleme en nihayetinde İskoçya’da norm haline geldi. Dr. Bishop ve ekibi ayrıca, MÖ 3300 ila 2400 yılları arasında Orkney’deki Skara Brae ve Ha’Breck Braes bölgelerinde daha sonraki Neolitik çiftlikleri analiz ettiler ve gübre kullandıklarını buldular.

Ekip ayrıca Orkney çiftçilerinin beklenenden daha geniş bir arazide kalıcı tarım alanları kullandığını da buldu.

Dr. Bishop, “Kanıtlar, mahsullerini kalıcı tarlalarda yetiştirdiklerini gösterdi.” diyor. Diğer araştırmacılar, Britanya’daki Neolitik çiftçilerin küçük geçici tarlalar işlediklerini, arazilerini sık sık yeni arazi alanlarına taşıdıklarını veya her yıl ekin yetiştirmeyen yarı göçebe bir nüfus olduklarını öne sürmüştü. Ancak, bu sonuçlar İskoçya’da durumun böyle olmadığını gösteriyor.

Dr. Bishop, “Orkney bölgelerinden birinde, bu ilk çiftçilerin mahsullerini bir dizi farklı toprakta yetiştirdiklerini gösterebildik, bu da mahsullerini arazi çevresinde oldukça geniş bir şekilde yetiştirdiklerini veya farklı çiftliklerin mahsullerini ortak bir alanda depoladıklarını gösteriyor.” diyor.

Doğal ortamın bu kadar geniş kullanımı ve kaynakların potansiyel olarak bir araya toplanması, Orkney’in zorlu ortamında her zaman var olan bir tehdit olan mahsul kıtlığına karşı korunmaya da yardımcı olabilirdi. Eski çiftçiler, farklı koşullar için çeşitli sürdürülebilir stratejiler geliştirebilmişlerdi.

Dr. Bishop, “Tanımlanan ekim stratejilerinin değişkenliği, erken tarım uygulamalarının uyarlanabilirliğini gösteriyor. Bu, diğer bölgelerdeki daha fazla araştırmanın da benzer bir çeşitliliği ortaya çıkarma olasılığını artırıyor. Belki de birçok erken dönem çiftçi gübre kullanmaktan kaçınabilmişti.” diyor.

Ekip, bu tür araştırmaların şu anda bize yardımcı olabileceğini umuyor: “Dünyanın başka yerlerinde geçmişteki sürdürülebilir (ve sürdürülemez) arazi kullanımını tanımak için tahılların istikrarlı izotop analizi potansiyeli, çevre üzerindeki gelecekteki insan etkilerini yönetmek için dersler verebilir.”

Antiquity. 10 Ekim 2022.

Makale: Bishop, R., Gröcke, D., Ralston, I., Clarke, D., Lee, D., Shepherd, A., . . . Church, M. (2022). Scotland’s first farmers: New insights into early farming practices in North-west Europe. Antiquity, 96(389), 1087-1104. doi:10.15184/aqy.2022.107