Ekvatora Daha Yakın Olan Kuşlar Daha Renkli

Yeni araştırmalar, en azından bir grup kuş için tropik muadillerinin kutup akrabalarından ölçülebilir şekilde daha renkli olduğunu buldu.

Avrupalı doğa bilimciler, 1800’lerde tropiklere gittiklerinde, ekvatora daha yakın olan kuşların daha renkli hale geldiğini öne sürdüler. Bu, bugün bilim insanlarının yapay zeka teknolojisini kullanarak doğruladıkları bir teori.

Biyologlar Charles Darwin, Alexander von Humboldt ve Alfred Russel Wallace, tropik keşifleri sırasında flora ve faunanın canlı renkleri karşısında hayrete düştüler, bu özellikle kuzey Avrupa’da görmeye alışık olduklarından çok farklıydı.

(İlgili: Kuşların Dinozor Olduğunu Nereden Biliyoruz?)

Alman doğa bilimci Humboldt 1850’de hayTropiklere ne kadar yaklaşırsak, organik yaşamın daimi gençliği ve canlılığında olduğu gibi, yapı çeşitliliğindeki, biçim zarafetindeki ve renk karışımlarındaki artış da o kadar büyük olur.” diyor.

O zamandan beri bilim insanları, hayvanların renk düzenlerinin, bulundukları enlemlere göre değiştiğinden şüpheleniyorlar.

En nihayetinde hipotezi kesin olarak kanıtlamayı amaçlayan Sheffield Üniversitesi’nden biyologlar, dünya çapında 4.500’den fazla ötücü kuş türü (çalıkuşu, serçeler ve karatavuk gibi ötücü kuşlar) üzerinde çalıştılar.

Bilim insanları, İngiltere’nin Tring kentindeki Doğa Tarihi Müzesi koleksiyonundan yetişkin kuşların tüylerinin üç fotoğrafını çektiler.

Daha sonra, fotoğrafın piksellerinden veri çıkarmak için yapay zeka tekniği olan derin öğrenmeyi kullanarak, her kuşun tüylerinin 1.500 farklı bölümündeki rengi belirlediler.

Daha sonra kuşları renkliliğe göre sıraladılar ve geldikleri yerle karşılaştırdılar.

Nature Ecology and Evolution dergisinde yayımlanan sonuçlar, Darwin ve diğerlerinin, kuşların ekvatora yakınlaştıkça daha parlak, ondan uzaklaştıkça daha renksizleştiklerini doğruladı.

Ama bu neden oluyor? İngiliz doğa bilimci Wallace, tropiklerin bereketli bitki örtüsünün tüm yıl boyunca kuşlar için doğal bir kamuflaj görevi gördüğünü, oysa kuzeydekilerin tüylerini her kış çıplak ağaçlarla başa çıkmak için uyarlamaları gerektiğini teorileştirdi.

Çalışma yazarı Christopher Cooney, bulgularının Wallace’ın bazı tahminlerini gerçekten desteklediğini söylüyor

Cooney, “Mesela yoğun, kapalı orman habitatlarından gelen kuşlarda renkliliğin en yüksek olduğunu gördük.” diyor.

Cooney’e göre, kuşlar meyve ve çiçek nektarı yedikleri ve bu renkleri yapmak için daha fazla enerjiye sahip oldukları için diğer bir faktör de beslenmeydi.

Ve canlı yağmur ormanlarında, kalabalığın arasından sıyrılan renklere sahip olmak “tropik türlerin kendilerini diğerlerinden ayırmalarına yardımcı olabilir.”


AFP. 4 Nisan 2022.

Makale: Cooney, C.R., He, Y., Varley, Z.K. et al. (2022). Latitudinal gradients in avian colourfulness. Nat Ecol Evol.

Bilkent Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu.

You must be logged in to post a comment Login