Araştırmacılar Antik Deniz Sürüngenini Yeniden Canlandırdı

Araştırmacılar, benzersiz derecede iyi korunmuş bir fosil kullanarak, bir ihtiyozorun bilimsel olarak en güncel rekonstrüksiyonunu yarattı.

İsveç Lund Üniversitesi’ndeki jeologlar, ihtiyozor (ichtyosaurus) olarak bilinen tarih öncesi deniz sürüngeni üzerine 300 yıldır yapılan araştırmaların bir haritasını çıkardı. Eşsiz derecede iyi korunmuş bir fosil kullanan ekip, ihtiyozorun şu anda mevcut olan bilimsel olarak en güncel canlandırmasını oluşturdu.

Balinalar gibi karadan, yaklaşık 160 milyon yıl boyunca geliştikleri okyanuslara göç eden ihtiyozorlar ya da diğer adıyla balık kertenkeleler, çok başarılı bir hayvan grubuydu. Bu yunus benzeri sürüngenler, dinozorların dünyada hüküm sürdüğü yıllarda, Erken Triyasik Dönem’den Geç Kretase’ye kadar yaşadı.

(İlgili: Antik Sürüngen, Yunus ile Köpekbalığı Melezine Benziyordu)

Birçok şeyin yanı sıra, kaplumbağa ve ahtapotlardan beslenen balık kertenkeleler, geriye zengin bir fosil kalıntısı bıraktı. Bu kalıntılar arasında daha çok kemik ve dişler var ancak son zamanlarda cilt, kas, yağ ve pigment gibi yumuşak dokularının keşfedilmesiyle, ihtiyozorların biyolojisini ve ekolojisini anlamak için yeni fırsatlar doğdu.

Earth-Science Reviews dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmada, Lund Üniversitesi’nden bir grup jeolog, mevcut ihtiyozor araştırmalarını analiz ederek gelecekteki paleontologlara fayda sağlayacak bir işe imza attı.

Lund Üniversitesi’nde Paleontoloji Profesörü olan Mats E. Erikssoni “Bu araştırmalar, 300 yılı kapsıyor. İhtiyozor teriminin 1814 yılında, yani “dinozor” teriminden yaklaşık 30 yıl önce dilimize kazandırıldığının altını çizmek gerek.” dedi.

Araştırmacılar, bu primordiyal hayvanların yanı sıra sert ve yumuşak fosil parçaları hakkında kolektif bilgiye dayanarak, bilimsel olarak doğru bir canlandırma oluşturmak için Danimarkalı heykel şirketi 10 Tons’un yardımına başvurdu.

Lund Üniversitesi’nde Jeoloji Araştırmacısı Görevlisi olan Johan Lindgren, “Referans noktamız Almanya’nın Holzmaden şehrinde bulunan balık kertenkelesiydi. Bu fosil daha önce Mats ve diğer meslektaşlarımla birlikte hazırladığım ve Nature dergisinde yayınlanan balık kertenkelelerinin biyolojisi ve renklendirilmesi üzerine kapsamlı bir araştırmanın konusu olmuştu.” diyor.

Bir yıldan fazla süren çalışmada, kil heykel ve üç boyutlu baskı da dâhil olmak üzere çeşitli teknikler kullanıldı. Crafoord Vakfı’nın desteğiyle gerçekleşen heykel girişimi, mevcut araştırmaların durumunu yansıtmayı amaçlıyor. Heykel şu anda Lund Üniversitesi’nin Jeoloji Bölümünde halka açık olarak sergileniyor.

Mats E. Eriksson, “Yeniden canlandırmamız, bu hayvanların neye benzediğinin bilimsel olarak en modern ve umarım ki en doğru şekliyle sergiliyor. Tarihte iz bırakan balık kertenkelesi hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen öğrenciler ve araştırmacılar için çok değerli olacak.” diyor.

Lund Üniversitesi. 3 Mart 2022.

Makale: Eriksson, M. E., De La Garza, R., Horn, E., & Lindgren, J. (2022). A review of ichthyosaur (Reptilia, Ichthyopterygia) soft tissues with implications for life reconstructions. Earth-Science Reviews, 103965.