Aztek Tapınağında Denizyıldızlarından Oluşan Adak Keşfedildi

Araştırmacılar, 16. yüzyılın başlarında Aztekler tarafından Templo Mayor’a yerleştirilmiş 164 deniz yıldızı keşfettiler.

Mexico City’deki Templo Mayor’da kazı yapan arkeologlar, yaklaşık 700 yıl önce Aztek savaş tanrısı Huītzilōpōchtli’ye sunulan bir adağın parçası olarak 160’tan fazla denizyıldızı buldular.

Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü’nden (INAH) yapılan açıklamaya göre, derisidikenliler, kahverengi ve bej rengi nedeniyle çikolatalı denizyıldızı olarak bilinen Nidorellia armata türünün üyeleriydi.

Yağmur ve tarım tanrısı Huītzilōpōchtli ve Tlaloc’a adanan Templo Mayor (Azteklerin merkezi tapınağı) 1325 civarında inşa edilmiş ve 1480’lerin sonlarında yenilenmişti. İspanyol işgalci Hernán Cortés, 1519’da Meksika’ya geldikten sonra tapınağın gömülmesini emretti; kalıntıları ancak 20. yüzyılda yeniden keşfedildi.

(İlgili: Meksika’daki Aztek Tapınağında Kartal Kabartması Ortaya Çıktı)

Araştırmacılar, denizyıldızını Cuauhxicalco adı verilen yuvarlak bir yapının kalıntılarında buldular. 164 deniz yıldızı, mercan parçaları, deniz kabukları, kirpi balığı, reçine heykelcik, hayvan kemikleri ve pençesinde bir mızrak tutan dişi jaguar iskeletinden oluşan adak, tapınağın Huītzilōpōchtli ile ilişkili bir bölümüne yerleştirilmişti. Buluntu, Templo Mayor’da bugüne kadar keşfedilen en büyük denizyıldızı koleksiyonunu temsil ediyor.

INAH tarafından yayınlanan bir videoda arkeolog Miguel Báez Pérez, “Bu çok ilginç çünkü eğer düşünürseniz, denizyıldızının üzerindeki desen bir jaguar postuna çok benziyor. Muhtemelen bu türü seçmelerinin nedeni buydu, ancak bunun mevcut tek tür olduğunu doğrulamak için hala kapsamlı bir inceleme yapmamız gerekiyor.” diyor.

Aztekler muhtemelen deniz organizmalarını Aztek İmparatorluğu’nun en uzak noktalarından Tenochtitlan’a getirdiler. “Çikolatalı” denizyıldızının en yakın kaynağı yaklaşık 300 km doğuydu, en yakın mercan kaynağı ise Meksika Körfezi’nin batı ucunda, ters yönde aşağı yukarı aynı mesafedeydi.

Báez Pérez, “Mezoamerikan halklarının büyük bir kısmı, dünyanın kökeninin denizle bağlantılı olduğuna inanıyordu. Bu nedenle, deniz organizmaları önemli kalıntılar olarak kabul edildi. Askeri güçleri, binlerce deniz organizması getirmelerine ve Tenochtitlán’ın kendisinde bütün bir su ortamını yeniden yaratmalarına izin verdi.” diyor.

Adağın yapıldığı sırada, denizyıldızı ve mercanın ortaya çıktığı bölgeler Aztek hükümdarı Ahuizotl tarafından yeni fethedilmişti. 1486’dan 1502’ye kadar iktidarda olan Ahuizotl, Aztek İmparatorluğu’nun sekizinci hükümdarıydı ve İspanyol işgalcilerin gelişinden önce hüküm süren son kişiydi. Cortes, Ahuizotl’un oğlu, son Aztek imparatoru Cuauhtémoc’u 1522’de idam ettirdi.

Saltanatı sırasında Ahuizotl, imparatorluğun genişlemesine ve Tenochtitlán’ın çoğunun yenilenmesine odaklandı. 1500 civarında, Templo Mayor’a altıncı bir inşaat katmanı ekledi. Arkeologlar, bu altıncı katmanda yeni ortaya çıkarılan denizyıldızı adağını keşfettiler.

Bu, kazıların Templo Mayor’da deniz hayvanı adağına dair kanıtları ilk ortaya çıkarışı değil. 2017 yılında, 50.000 ayrı element içeren bir adağı analiz eden araştırmacılar, altı denizyıldızı türü, dört su kirpisi türü ve iki tür kestane tespit etti.

Smithsonian Magazine. 29 Mart 2022.