Aizanoi Antik Kenti’nin Agorasında Kandil Dükkanı Bulundu

Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kenti’nin agorasında, hem kandil üretimi yapan, hem de kandil satışı yapan bir dükkan bulundu.

Anadolu’daki en iyi korunmuş Zeus Tapınağı’na ev sahipliği yapan Aizanoi Antik Kenti’nde bu sezon kentin çarşısı, yani agorası araştırılıyor. Arkeoloji ekibi, agoranın iki farklı kanadında, avlusunu çevreleyen dükkanların olduğu kısımlarda çalışmalar yaptı. Bu çalışmalar sırasında agoranın güney ve batı kanadındaki sütunlu galeriler açığa çıkartılmaya başlandı. Sütunlu galerinin arkasında dört dükkanı ortaya çıkartıldı.

Kütahya Müze Müdürlüğü tarafından yürütülen kazılarda Kazı koordinatörü olarak görev yapan Prof. Dr. Gökhan Coşkun, dükkanların duvarlarının çok yüksek korunmadığını, ancak yine de iki dükkanın tabanının günümüze kadar iyi korunmuş olduğunu belirtiyor.

Dükkanlardan biri kemik atölyesiydi

Bu iki dükkanın tabanının pişmiş toprak ve taban tuğlalarıyla döşenmiş olduğunu belirten Coşkun, dükkanlardan birinin içinden binlerce kemik parçası çıktığını söylüyor.

“Bunlardan çoğunluğu büyükbaş hayvanlara ait kemiklerdi. Bu parçaların bir kısmı hiç işlenmemiş haldeydi. Bunlar hammadde olarak kullanılıyordu. Kemiklerden bazıları işlenmeye başlanmış, yarım işlenmiş ve bitirilmemişti. Bazıları ise işlenmiş ve bir eser haline getirilmişti. Buradan anladığımız üzere Roma döneminde Aizanoi’de yerel bir kemik atölyesi vardı ve agorada bulunuyordu. Hem imalathane hem de satış yeri olarak hizmet veriyordu. İşlenmiş kemik eserler arasında çoğunlukla kadınların saç iğneleri, kaşık gibi eserlerle vardı.”

Diğeri kandil dükkanıydı

Agorada yapılan kazılarda işlevi tespit edilen diğer dükkan ise, antik dönemde aydınlatma görevi gören kandillerin üretildiği ve aynı zamanda satışının yapıldığı bir kandil dükkanıydı.

Bu dükkandaki kazılar esnasında çok sayıda sağlam ve kırık halde olan kandillerle karşılaştıklarını belirten Coşkun, bu kandillerin sağlam olanlarının büyük kısmının kullanılmış olduğunu söylüyor.

“Bu durum bize burada sadece kandil satılmadığını, aynı zamanda o dönemde kandillerin içine yağ konulup yakıldığını gösteriyor. Burada kandil yağının da satıldığına işaret ediyor. Her iki dükkandan ortaya çıkarılan bulgular bize Aizanoi’de yerel olarak üretim yapıldığını gösteriyor. Roma döneminde Aizanoi’nin önemli üretim faaliyetlerinin yapıldığını tespit etmemiz bizim için önemli bir bulgu.”

Aizanoi Antik Kenti

Aizanoi kenti, antik Frigya’ya bağlı olarak yaşayan Aizanitis’lerin ana yerleşim merkeziydi. Zeus Tapınağı çevresinde yapılan kazılarda, MÖ 3.000 yıllarına ait yerleşim izleri açığa çıkarıldı. Helenistik dönemde bu bölge değişimli olarak Bergama’ya ve Bithynia’ya bağlı iken, MÖ 133’de Roma egemenliğine girdi.

Zeus Tapınağı, Stadyum-Tiyatro kompleksi ve Macellum’u ile Roma döneminde önemli kentlerden biriydi. Bir tepe üzerine kurulmuş olan ve şehrin önemli dinsel yapısı olarak görülen Zeus Tapınağı dünyanın en iyi korunmuş Zeus tapınaklarından biri. 

Şehrin kuzeyinde 13.500 kişi kapasiteli stadyum ve 20.000 kişi kapasiteli tiyatronun bir kompleks şeklinde yapılması antik dönemde Aizanoi’den başka hiçbir yerde görülmezken, MS 2. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen Aizanoi Macellum’u ise dünyanın bilinen ilk borsalarından biri.