İber Yarımadasında 14.000 Yıllık İnsan Mezarı Bulundu

Karbon 14 tarihlendirmesinin gösterdiği üzere bu insan, yaklaşık 14.000 yıl önce, Üst Paleolitik Dönem sonunda İber Yarımadası’nın kuzeydoğusunda yaşamıştı.

Centro Nacional de Investigación sobre la Evolución Humana’daki (CENIEH) bilim insanları, Homo sapiens’e atfedilen bir kadın kalıntılarının Cova Gran de Santa Linya bölgesinde keşfine katıldılar. Kalıntıların keşfedildiği doğal haznedeki tortuların Karbon 14 tarihlendirmesinin gösterdiği üzere bu insan, yaklaşık 14.000 yıl önce, Üst Paleolitik Dönem sonunda İber Yarımadası’nın kuzeydoğusunda yaşamıştı.

Cova Gran, son 50.000 yılda Lleida Pireneleri’nde yaşayan popülasyonların tarihini, Neandertallerden ve ilk Homo sapiens’ten en eski çiftçilere kadar yeniden yapılandırmayı mümkün kılan sayısız gömülü kalıntıyı barındırıyor.

Universitat Autònoma de Barcelona’daki (CEPARQ-UAB) Arkeolojik Miras Merkezi’nden ve 2002’deki keşfinden bu yana Cova Gran’ı inceleyen CENIEH’den araştırmacılar ekibi, daha önce 45.000 ila 4.000 yıl öncesine ait malzeme kayıtları bulmuştu. Bununla birlikte, 2020 kazı çalışmasına kadar burada yaşayan bireylere ait hiçbir kemik kalıntısı bulunamamıştı. 

(İspanya’da Bal Toplamayı Betimleyen Bir Mağara Resmi Bulundu)

CENIEH araştırmacısı Alfonso Benito Calvo, ‘’Kazı alanının yan tarafında, yüzeyin iki metre altında, kesinlikle insan iskeletine ait olan ve hala kısmen anatomik olarak yerinde duran kemik kalıntılarını ele geçirdik. Bu tür kalıntıların beklemeyeceğimiz bir yerdi.’’ diyor. 

Açıklanan tüm kalıntıların ilk paleoantropolojik karakterizasyonu, pelvik kemerinin muhtemelen küçük boyutlarda olan bir yetişkin kadına ait olduğunu ve ‘’Linya, La Noguera kadını’’ olarak adlandırıldığını gösteriyor. Kalıntılar ayrıca, biri hala pelvise bağlı olan iki uyluk kemiğinin yanı sıra üst uzuvlardan ve altlardan uzun kemikler ve dağınık mepodials ve falanksları içeriyor. Kafatası ve eksenel iskelet (omurlar ve kaburgalar) mevcut olmasına rağmen, yetersiz temsil ediliyor.

Gömülme biçimi

Linya, sığınağın çatısından düşen birkaç büyük bloğun oluşturduğu doğal bir hazne olarak kabul edilen bir alanda bulundu. Linya’nın tüm vücudu bu boşluğa yatırıldı ve uyluk kemiklerinin düzeni göz önüne alındığında, sırtüstü pozisyonda yere yaslandı. 

Şu anda ekip, Homo sapiens ölü gömme uygulamalarında alışılmış bir uygulama olan mezar eşyaları olabilecek unsurları inceliyor. Blokların içindeki boşluktan alınan tortu, vücudun maruz kaldığı süreçleri belirlemek ve deriyle mi yoksa bitki lifleriyle mi kaplı olduğunu gösterebilecek mikrokalıntıları aramak için örnekleniyor. Bu, bir mezar kazmaya gerek kalmadan ölünün oraya bırakıldığını kanıtlayabilir. 

Avcı toplayıcılar arasında ölü gömme uygulamaları, kasıtlı gömmekten ikincil gömmeye; vücudun sadece bir kısmını gömmeye, yamyamlığa veya kaza sonucu ölüme kadar çeşitli olasılıklarla örneklendirilebilir. Benito Calvo, ‘’Bu senaryolar, kalıntıların ortaya çıktığı alanın kazılmasıyla elde edilen sonuçlar ışığında değerlendirilecek.’’ diyor. 

Önemli bir arkeolojik alan

Cova Gran de Santa Linya bölgesi, kuzeydoğu İber Yarımadası’ndaki insan varlığının araştırılması açısından anahtar bir bölge olarak kabul ediliyor. 2500 m2’nin üzerinde bir alanı kaplayan bu bölge, son Neandertallerin (45.000 yıl önce) ve ilk modern insanın (37.000 ila 30.000 yıl önce) ortaya çıkışı, Son Buzul Dönemi (20.000 ila 15.000 yıl önce), ilk çiftçilerin ortaya çıkışı (7000 ve 4000 yıl önce) gibi ‘’geçiş’’ anlarının izlerinin tespit edildiği Akdeniz bölgesindeki birkaç yerden biri. 

‘’İber Yarımadası’ndaki modern insanların tarih öncesi kalıntıları çok az. Linya’nın incelenmesi, Yarımada’nın kuzeydoğusundaki avcı toplayıcıların nasıl olduğu ve nasıl yaşadıkları hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlayacak.’’ diyor Benito Calvo. 

CENIEH. 9 Ağustos 2021.