ABD’de Gılgamış Destanının Parçası Rüya Tabletine El Kondu

ABD’de bir federal mahkeme, Gılgamış Destanı’nın bir bölümünü oluşturan ‘Rüya Tableti’ne yetkililerin el koyduğunu teyit etti.

Mahkeme, 3.500 yıllık çivi yazılı tabletin ülkeye yasadışı yollardan sokulduğuna karar verdi. Washington DC’de sergilendiği İncil Müzesi’nden alınan tabletin Irak’a iade edilmesi bekleniyor.

Dünyanın en eski edebi eserlerinden biri olan Gılgamış Destanı, günümüz Irak topraklarında kurulmuş Sümer şehir devleti Uruk kralını konu ediyor. ‘Rüya Tableti’ destanın bir parçasını oluşturuyor.

Yetkililer, tabletin Hobby Lobby adlı şirket tarafından satın alınıp İncil Müzesi’nde sergilenmesi öncesinde yasa dışı yollardan ABD’ye ithal edildiğini belirtiyor. 

Amerikalı bir antikacının, tableti 2003’te Londra’da satın aldığı ve ABD’ye gönderirken paketin içeriğine dair bildirimde bulunmadığı, sahte belgeyle sattığı ifade edildi.

Gılgamış Rüya Tableti, birçok kez el değiştirdikten sonra, 2014’teki bir açık artırmada Hobby Lobby şirketi tarafından 1,67 milyon dolara satın alındı. 2019’da ise ABD’li yetkililer müzedeki esere el koydu. 

Tabletin mülkiyetinin devlete geçmesi talebiyle dava açılmıştı.

(Gılgamış, Dünyanın İlk Süper Kahramanı)

New York Doğu Bölgesi Savcı Vekili Jacquelyn M. Kasulis, bu işlemin “dünya edebiyatının nadir ve antik şaheserinin ait olduğu ülkeye dönmesinde önemli bir adım” olduğunu söyledi.

Yetkililer tarafından Salı günü yapılan açıklamada, Hobby Lobby şirketinin tablet üzerindeki hak kaybına razı olduğu belirtildi.

Hobby Lobby, daha önce de haksız şekilde elde ettiği binlerce tarihi eser nedeniyle 3 milyon dolar para cezasına çarptırılmış ve bu eserleri iade etmek zorunda kalmıştı. 

Evanjelist Hristiyan inancıyla bilinen şirketin kurucusu Steve Green, tartışmalı eserlerin satın alınması konusunda eleştirilmiş, kendisi ise bunu antika satın almaya başladığında “koleksiyon dünyası hakkında fazla bilgi sahibi olmamasına” bağlamıştı.

Irak Kültür Bakanı Hasan Nazım, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ABD’nin yağma edilmiş 17.000 tarihi eseri iade edeceğini, bunların birçoğunun Gılgamış Rüya Tableti ile aynı döneme ait olduğunu kaydetti. 

Bu eserlerin, bu hafta başında Beyaz Saray’da ABD Başkanı Joe Biden ile görüşen Irak Başbakanı Mustafa Kazımi’nin uçağı ile taşınacağı belirtildi. 

Bakan Nazım, antika eserlerin geri alınmasını “büyük bir olay” olarak yorumladı ve Irak’ın yakın gelecekte başta Avrupa’dakiler olmak üzere diğer eserleri de elde etmesini ümit ettiğini söyledi.

BBC News. 28 Temmuz 2021.