1590 Yıl Önce Mayaları Sarsan Volkanik Patlama

431 yılında, Ilopango yanardağı patladığında Maya Uygarlığı’nın 40 km çevresindeki her canlıyı öldürerek çevreyi yerle bir etti.

Önceki çalışmaların gösterdiği gibi, bölgede büyük bir volkanik patlamanın olduğu biliniyordu, ancak bu patlamanın tarihi bilinmiyordu. Oxford Üniversitesi’nden doçent Victoria Smith tarafından yürütülen bu yeni araştırma, bu patlamanın kesin tarihini ve doğasını belirledi.

Bunu yapmak için, bilim insanları Grönland’da bulunan bir buz çekirdeğini analiz ettiler ve ayrıca TBJ (Tİerra Blanca Joven) kül yataklarında bulunan kömürleşmiş bir ağaçtan radyokarbon ölçümleri yaptılar. Böylelikle, sadece birkaç yıl içinde, bu büyük patlamayı MS 431 yılına tarihleyebildiler.

Araştırma ekibi, patlama bulutunun 45 km’ye yükseldiğini ve Ilopango külünün Grönland’a kadar 7.000 km’den fazla dağıldığını tahmin etmek için üç boyutlu bir tephra dağılım modeli kullandı.

Dario Pedrazzi; “Bu çalışma, 2019’da yayımlanan ve El Salvador’daki kül yataklarının kapsamlı bir analizi sayesinde, kaldera çöküşü ile bağlantılı bir dizi piroklastik akışla doruğa ulaşan bu şiddetli patlamanın ana fiziksel parametrelerini tanımladığımız önceki çalışmaları takip ediyor. Bu araştırmanın büyük bir kısmı, 200.000 km2’lik bir alanda bulunan kül yataklarının detaylı bir haritalamasını yaptığımız El Salvador’da gerçekleştirilen üç saha kampanyası sırasında elde edilen tüm veriler sayesinde mümkün oldu.” diyor.

(Çözülen Maya Hiyeroglifinde Kadın Hükümdarın Adı Çıktı)

Ilopango’dan yaklaşık 55 km3 magma patladı. Victoria Smith; “Orta Amerika’nın 2 milyon km2’den fazlası en az yarım santimetre külle kaplıandı, bu durum bölgenin en az bir hafta boyunca karanlık kaldığı anlamına geliyor.” diyor.

Smith; “Ilopango Patlaması, 1980 yılında meydana gelen Saint Helens Dağı patlamasından 50 kat daha büyüktü. Ilopango patlamasından kaynaklanan piroklastik akışlar, Pompeii’yi küller ile kaplayan MS 79’daki Vezüv patlamasından 10 kat daha fazlaydı. ” diyor.

Patlama, Maya uygarlığının Orta Amerika’da geliştiği Maya Erken Klasik Dönemi’nde (MS 300 ila 600 yılları arası) gerçekleşmişti.

(Antik Maya Su Depoları Zehirli Atıklar İçeriyordu)

Ancak Smith; “Patlama 40 km içindeki her canlıyı öldürmüş olmalıydı ve civarda uzun yıllar veya on yıllar boyunca hiç kimse yaşayamazdı.” diyor. Bununla birlikte, muazzam patlama başka yerlerdeki Mayalar üzerinde belirgin bir etki oluşturmadı.

Ilopango’nun MS 540 civarında Kuzey Yarımküre’de anormal derecede soğuk on yılın sorumlusu olduğu düşünülüyordu. Ancak çalışma, bu tarihin, aslında Erken Klasik dönemin başlangıcına yakın bir tarihe işaret eden arkeolojik kanıtlarla (çanak çömlek üretimi gibi) çelişkili olduğunu gösteriyor.

Spanish National Research Council. 29 Eylül 2020.

Makale: Smith, V. C., Costa, A., Aguirre-Díaz, G., Pedrazzi, D., Scifo, A., Plunkett, G., … & McConnell, J. R. (2020). The magnitude and impact of the 431 CE Tierra Blanca Joven eruption of Ilopango, El Salvador. Proceedings of the National Academy of Sciences.