Titanozor Embriyosunda Sürpriz Burun Boynuzu Bulundu

Dinozorların en büyüğü olan titanozorlar, yetişkinlikte olduğundan çok farklı bir görünüş ile hayata başlamış olabilir.

Olağanüstü bir şekilde korunarak fosilleşmiş bir embriyo, genç titanozorların burunlarında boynuz olduğunu ve öne bakan gözleri olduğunu öne sürüyor. Bunların hiçbiri daha önce yetişkin bir örnekte bulunmadı.

Araştırmacı Martin Kundrát, bunun nedeninin, genç ve yetişkin titanozorların farklı ortamlarda ayrı ayrı yaşamaları olabileceğini söylüyor.

En büyük dinozorlar, sauropod denen uzun boyunlu bitki yiyicilerdi ve bunların arasındaki en büyükleri titanozorlardı. Yetişkin titanozorlar 30 ton, hatta bunun iki katı ağırlığında olabiliyordu ve 37 metre uzunluğa ulaşabiliyorlardı.

(Dinozorlar Yok Olmasaydı Neler Olurdu?)

Kundrát ve meslektaşları, bir yumurta kabuğu parçası içinde korunmuş bulunan bir titanozor embriyosunun kafatasını inceledi. Fosil Arjantin’den geliyor ama tam olarak neresinden olduğu belli değil. Arizona’da serbest çalışan bir paleontoloji teknisyeni olan Terry Manning’e getiren bir satıcı tarafından yasadışı bir şekilde ülkeden çıkarıldı. Ekip şimdi onu bir müzede barındırılacağı Arjantin’e iade etti.

Grup, tüm kemiklerin ayrıntılı bir üç boyutlu görüntüsünü elde etmek için kafatasını taradı. Bugüne kadar bulunan diğer titanozor embriyoları ezilmişti, ancak bu embriyo hala orijinal yerlerinde kemiklere sahipti.

Taramalar sonucunda iki önemli şey ortaya çıktı. Birincisi, yetişkin titanozorların kafataslarında göz yuvaları yana bakarken, bu embriyodaki göz yuvaları ileriye dönüktü. İkincisi, burnunda öne bakan keskin bir boynuz vardı. Burun boynuzuna sahip olan başka hiçbir titanozor fosili bilinmiyor.

Kundrát, bunun yeni ve sıradışı bir titanozo türü olabileceğini söylüyor. Ancak genç titanozorların yetişkinlerden farklı görünmesinin daha muhtemel olduğunu düşünüyor.

Kundrát, “Titanozorlarda ebeveyn bakımına dair herhangi bir kanıtımız yok, bu yüzden muhtemelen en başından beri tek başınaydılar.” diyor.

Yetişkinler açık ovalarda yaşarken, gençlerin kapalı ormanlarda yaşadığından şüpheleniliyor. Avcıları ve potansiyel avları tespit etmek için dürbün görüşüne ihtiyaçları olmalıydı. O kadar hızlı büyümek için proteine ihtiyaç duyuyor olmalılardı. Burunlarındaki boynuz, avcılara karşı bir savunma mekanizması olabilirdi.

Yetişkin titanozorlar için başlarının yan tarafındaki gözler daha çok işlerine yarardı.

“Özellikle başkalarıyla birlikte sürülerde yaşıyorsanız, yan taraflarınızda neler olduğunu kontrol etmeniz sizin için çok daha iyidir.”

Bu hayvanlar için boynuz gereksiz de olabilirdi, çünkü yırtıcı hayvanlara karşı ana savunmaları tamamen büyük kütleleriydi.

New Scientist. 27 Ağustos 2020.

Makale: Martin Kundrát et al. 2020. Specialized Craniofacial Anatomy of a Titanosaurian Embryo from Argentina. Current Biology.