Bir Buzul Çağın Sona Ermesine Ne Neden Olur?

Yapılan araştırmaya göre, son milyon yıldaki buzul çağlar, Dünya ekseninin eğim açısı daha yüksek değerlere yaklaştığında sona erdi.

Bu süre boyunca, daha uzun ve daha sert yazlar geniş kuzey yarımküre buz tabakalarını eriterek, dünya iklimini, son 11.000 yıl boyunca deneyimlediğimiz gibi sıcak bir “buzullararası” duruma itti.

Doktora adayı Petra Bajo ve meslektaşları tarafından yapılan araştırma, bu “buzul çağı sonlanmaları” sırasında yaz enerji seviyelerinin, buz tabakalarının daha yüksek enerji seviyeleri ile hızlı çöküş meydana getirerek, çöküşünün ne kadar sürdüğünü kontrol ettiğini gösterdi.

Araştırmacılar hâlâ bu periyotların ne sıklıkla meydana geldiğini ve bir başkasını ne kadar yakında bekleyebileceğimizi anlamayı deniyor. 

(Gezegenimiz Her 100.000 Yılda Bir Neden Buzul Çağı Yaşıyor?)

Bilim insanları, 1800lerin ortasından beri dünya yörüngesinin geometrisindeki değişikliklerin, buzul çağının gelişi ve gidişinden sorumlu olduğundan şüpheleniyorlar. Bu belirsizlik, hangi yörünge özelliğinin en önemli olduğu üzerine.

Yapılan yeni araştırma, buzul çağların ne zaman sona erdiğini belirleyerek, buzul çağların neden bittiğinin bazı gizemlerini çözmeye yaklaşıyor.

Ekip İtalya’daki dikitlerden elde edilen veriyi, Portekiz kıyılarından çıkartılan okyanus tortularından elde edilen bilgi ile birleştirdi. 

Araştırma ekibinden Russell Drysdale, “Ekip arkadaşlarımız, Kuzey Atlantik’in, buz tabakalarının çöküşüne tepkisinin detaylı kayıtlarını derlediler.” diyor.

“Dikitlerdeki büyüme katmanlarında, okyanus tortularında kaydedilmiş olan değişikliklerin aynısını belirleyebiliriz. Bu, dikitten alınan yaş bilgisini, bu zaman dilimi için tarihlendirilemeyen okyanus tortu kaydına uygulamamızı sağlar.”

Radyometrik tarihleme konusunda en son tekniklerini kullanan ekip, yaklaşık olarak 960.000 ve 875.000 yıl önce meydana gelen iki sonlanma yaşını belirledi. Yaşlar, her iki sonlanmanın başlamasının Dünya’nın eğim açısındaki artış ile daha tutarlı olduğunu ileri sürüyor. Bu artışlar, Kuzey Yarımküre’deki buz tabakalarının konumlandığı bölgeler üzerinde yazların daha sıcak olmasını sağlayarak buzların erimesine sebep olmaktaydı.

Dr. Drysdale, “Daha sonra her iki sonlanma da, Kuzey Yarımküre yaz enerjisi zirve değerlere yaklaştığı bir zamanda tamamlandı.” diyor ve ekliyor:

“Bu bulguların daha genç sonlanmalardan daha önce yayınlanmış verilerle karşılaştırması, bu modelin son milyon yılın tekrarlayan bir özelliği olduğunu gösteriyor.”

Ekip, ortalama buzul çağı döngülerinin uzunluğu ani bir şekilde ikiye katlandığında, Orta Pleistosen yani buzul çağı geçişine daha yakından bakmayı planlıyor.

Makale: Bajo, P.; Drysdale, R. N.; Woodhead, J. D.; Hellstrom, J. C.; Hodell, D.; Ferretti, P.; Voelker, A. H. L.; Zanchetta, G.; Rodrigues, T.; Wolff, E.; Tyler, J.; Frisia, S.; Spötl, C.; Fallick, A. E. (2020). Persistent influence of obliquity on ice age terminations since the Middle Pleistocene transition. Science, 367 (6483), 1235-1239.