300.000 Yıl Önce Levant’ta Kuş Tüyleri Kullanılıyordu

300.000 yıldan uzun bir süre önce Levant’ta kuşlar sadece bir gıda kaynağı olarak değil, aynı zamanda tüyleri için kullanılıyordu.

Kuğu kanadı kemiğindeki kesik izleri, tüy koparma kaynaklı olmalıydı. C: Ruth Blasco

Çalışmanın sonuçları, kuşların sömürülmesinin sadece beslenmeyle sınırlı olmadığını, diyet veya zaman zaman bir kaynağın tamamlayıcısı olarak değil, aynı zamanda besleyici olmayan amaçlar için tüylerin olası kullanımına işaret ettiğini de ortaya koyuyor.

Blasco, “Kuşların beslenme ve sembolik kullanımının, Levant’taki Orta Pleistosen dönemde kültürel kompleks tarafından temsil edilen yeni adaptasyon tarzının bir özelliği olduğunu öneriyoruz.” diyor.

Kuğular, güvercinler, kuzgunlar ve sığırcıklar

İsrail’in Qesem Mağarası bölgesinde bulunan kuşları kullanan insanların kanıtı, kuğuların, güvercinlerin, kahverengi boyunlu kuzgunların ve sığırcıkların kanat kemiklerinde kesik izlerinin, bükülme kırıklarının ve çiğneme izlerinin belirlenmesi ile anlaşıldı.

(Neandertaller Kuşlardan Faydalanabilecek Yeteneğe Sahipti)

Bunlar tamamen farklı türler olsa da, bazı kemiklerde gözlenen izler beslenmenin ötesinde başka işlerle ilgili olabilir. Mesela kuzgunlarda kesme izleri dirsek kısmının uzak kısmında bulunuyor ve bunun nedeni tüy koparılması olabilir. Deney düzeyinde, kemiğin bu alanının genellikle bu aktivite sırasında aletle temas ettiği, bununla ilişkilendirilen herhangi bir kas kütlesi olmadığı doğrulandı.

Blasco, “Bununla birlikte, deri yüzmenin ve tüy koparmanın sonucu olabilecek izlerin tespit edilmesi, hayvanın sadece ve sadece bu amaç için yakalandığı anlamına gelmez, ancak işlemin bu aşamasının sahada gerçekleştirildiği anlamına gelir.” diyor.

Qesem Mağarası’nda bulunan bir kuğu kanadı, carpometacarpus. C: Ruth Blasco

Özel bir vaka

Kuşkusuz, bu çalışmadaki en dikkat çeken bulgu, kuğu carpometacarpus’u (kanat kemiği), çünkü bu kemik, kanadın bu kısmının işlenmesinde ısrarı gösteren bir duruma işaret ediyor.

Anatominin bu kısmı neredeyse hiç kas kütlesine sahip değildir ve sadece deriden, tüylerden ve tendonlardan oluşur. Kanatın bu bölgesinin tüyleri özellikle uzun ve dardır ve tuhaf olarak, hem carpometacarpus hem de parmak kemiklerine sıkıca tutturulmuş olmalarıdır, yani bu da onları koparmanın çok zor olduğu anlamına gelir.

Blasco, “Birçok izin ve hatta kasıtlı bir bükülme kırığının tespit edilmesi, bu kemiklerde özellikle besleyici olmayan kaynakların arandığını gösteriyor.” diyor.

Kuğu kanadı kemiğindeki kesik izleri tüylerin koparılması sırasında oluşmuş olabilir. C: Ruth Blasco

Bilimsel olarak tartışmalı kuşlar

Paleolitik arkeolojik kayıttaki küçük hayvanların varlığı, insan davranışının temel yönlerini değerlendirmede uzun zamandan beri önemli bir değişken olarak kabul ediliyor.

Bu hayvanların insan geçimine nasıl dahil edildikleri, son elli yıldır ekolojik modelleri eko-sosyal, çevresel ve kültürel yönlerle ilişkilendiren yoğun bir tartışma yarattı.

Kuşlar, bu tartışmalarda sadece küçük boyutlarından ve onları yakalamadaki zorluklarından dolayı değil, aynı zamanda besleyici olmayan kaynaklar (tüyler, kuyruklar vb.) açısından olası sembolik rolleri nedeniyle de öne çıkıyor.


Heritage Daily. 25 Eylül 2019.

Makale: Blasco, R., Rosell, J., Sánchez-Marco, A., Gopher, A., & Barkai, R. (2019). Feathers and food: Human-bird interactions at Middle Pleistocene Qesem Cave, Israel. Journal of Human Evolution, 136, 102653.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login