T. rex’in Kafasında ‘Klima’ Vardı

Büyük ve hareketli bir avcı olan güçlü Tyrannosaurus rex’in soğumak için bir yönteme ihtiyacı vardı.

T. rex Kretase döneminde güçlü bir avcıydı. C: Science Photo Library

Şimdi ise bilim insanları, kafatasındaki iki büyük deliğin, dinozorun ısı kaybetmesine yardımcı olmak için bir tür iç “havalandırma” olarak işlev gördüğünü söylüyor.

Başın üstündeki bu anatomik özelliklerin daha önce kaslarla dolu olduğu düşünülmüştü.

Ancak araştırmacılar, bu alanın T. rex’in sıcaklığını düzenlemesine yardımcı olan kan damarlarıyla dolu olduğunu söylüyor.

(Bilinen En Büyük ve En Yaşlı T. rex Bulundu)

Büyük hayvanların soğuması için özel yollara ihtiyaç vardır, çünkü büyük vücut ısıları onları sıcak koşullarda boğabilir.

Missouri Üniversitesi’nden Casey Holliday ve arkadaşları, Florida’daki St Augustine Timsah Çiftliği Hayvanat Bahçesi’ndeki timsahları incelemek için ısıyı görünür ışığa çeviren termal görüntüleme cihazlarını kullandılar.

Timsahlar, sıcaklıklarını düzenlemelerine yardımcı olan kan damarı dolu deliklere sahip. C: Science Photo Library

“Vahşi bir timsah kafatasının fotoğrafını çekmek gerçekten zor, çünkü onlar her zaman sizden uzaktalar ve yaklaşmak tehlikeli. Ancak çiftlikte olmak, çitleri aşmamıza ve yukarıdan aşağıya görüntü ve video çekmemize izin verdi.”

Araştırmacılar, timsahların kafataslarında kan damarı dolu delikler olduğunu keşfetti.

Araştırmanın eş yazarı Kent Vliet, “Bir timsahın vücut ısısı çevresine bağlıdır.” diyor.

(Yeni Araştırmaya göre T-Rex Koşamıyordu)

“Hava soğuduğunda ve timsahlar ısınmaya çalıştığında, termal görüntülememiz kafatasının tepesindeki bu deliklerde büyük sıcak noktalar olduğunu gösterdi ve bu da sıcaklıkta bir artış olduğunu gösteriyor. Yine de, ılık olan günün ilerleyen saatlerinde, delikler karanlık görünerek serin kalmaları için kapatılmışlar gibi görünüyor.”

Bilim insanları, Tyrannosaurus rex’in kafatasının fosillerini ve 3 boyutlu görüntülerini inceleyerek, dinozorun benzer deliklere sahip olduğunu keşfetti.

T. rex’in kafatasında da benzer yapılar olduğu görülüyor. C: EPA

Geçmişte, bilim insanları soyu tükenmiş yırtıcı kafatasının çatısındaki iki büyük boşluğun (dorsotemporal fenestra) çene hareketlerine yardımcı olan kaslarla dolu olduğuna inanıyordu.

Ancak Casey Holliday, “Bir kasın çeneden çıkması, 90 derecelik bir dönüş yapması ve kafatasının tepesine doğru gitmesi çok garip. Ancak, şu anda timsahlar ve diğer sürüngenlerle yaptığımız çalışmalara dayanarak, bu bölgedeki kan damarları için birçok ikna edici kanıtımız var.” diyor.

Anatomi profesörü Larry Witmer, “T. rex’e benzer şekilde, timsahların kafataslarının tepesinde delikler olduğunu ve kan damarlarıyla dolu olduğunu biliyoruz. Yine de, 100 yılı aşkın bir süredir bu bölgelerde kaslar olduğunu düşünüyoruz. Mevcut hayvanların bazı anatomilerini ve fizyolojilerini kullanarak, T. rex’in kafatasının bu bölümünün anatomisi hakkındaki eski hipotezleri bozabileceğimizi gösterdik.” diyor.


BBC. 5 Eylül 2019.

Makale: Holliday, C. M., Porter, W. R., Vliet, K. A., & Witmer, L. M. (2019). The frontoparietal fossa and dorsotemporal fenestra of archosaurs and their significance for interpretations of vascular and muscular anatomy in dinosaurs. The Anatomical Record.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login