Hatalı Restore Edilen Anıt, Fırtınayla Açığa Çıktı

Antalya’da Rhodiapolis Antik Kenti’ndeki hatalı restorasyon iddialarından sonra üzeri örtülen anıtın örtüsü fırtına nedeniyle yırtıldı.

Antalya’da Rhodiapolis Antik Kenti’ndeki bir anıtın üzeri hatalı restorasyonun ardından plastik kaplamayla örtülmüştü. 3 sene sonra fırtına, plastik kaplamayı yırttı.

Antalya’nın Kumluca ilçesinde, hatalı restorasyonun ardından 2016 yılında üzeri plastik malzemeyle kapatılan Rhodiapolis Antik Kenti’ndeki Likyalı ünlü hayırsever Opramoas adına yapılan anıt, fırtınayla birlikte ortaya çıktı. Şubat ayında etkili olan fırtına, 3 yıldır anıtı kapatan plastik kaplamayı yıktı.

(Rhodiapolis’teki Opramoas Anıtı Restorasyonu Tartışma Konusu)

Kumluca ilçesine hakim bir tepede keşfedilen Rhodiapolis Antik Kenti’nde MS 2. yüzyılda bu kentte yaşadığı belirtilen Likyalı ünlü hayırsever Opramoas adına yapılan bir anıt bulunuyor. Anıtta, Likya’nın pek çok kentine iyiliği dokunan hayırsever Opramoas’ın yaptığı yardımların anlatıldığı bir de yazıt var.

Anıtın üzerindeki örtü kalktı

2015 yılında Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü’nün 1 milyon 445 bin TL bedelli ihalesini alan özel firmanın anıtta gerçekleştirdiği hatalı restorasyon, büyük tepki topladı. O dönem restorasyonu durdurulan anıt, iç kısmı çelik konstrüksiyon, dışı ise üzerinde fotoğrafının bulunduğu plastik kaplamayla tamamıyla kapatıldı.

Yaklaşık 3 yıldır bu şekilde duran Opramoas Anıtı, şubat ayında fırtınanın, etrafındaki kutu görünümlü plastik ve çelik bariyerleri yıkmasıyla yeniden gün yüzüne çıktı. Parçalanan, anıtı kapatan plastik ve çelik konstrüksiyon, görevliler tarafından tamamen kaldırıldı. Plastik ve çelik konstrüksiyondan oluşan kaplamanın kurulması ve kaldırılması için de yaklaşık 300 bin TL harcandı.

“%80 orijinal malzemeye sahip değil”

Antik kentte 2004 yılından itibaren araştırmalar yapan ve kazı çalışmalarıyla da birçok tarihi değeri gün yüzüne çıkartan Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bülent İplikçioğlu, talep doğrultusunda 2016 yılında Opramoas Anıtı restorasyonundaki hatalar zincirini ortaya koyan bir rapor hazırladı. Rapor üzerine restorasyon işlemi durduruldu.

Yazıtlarıyla ünlü Opramoas Anıtı’nda 38 yazıtlı bloğun yanlış yerleştirildiğini, 2 yazıtın kaybolduğunu, 1 yazıtın ise çalışmalar sırasında parçalandığını tespit eden Prof. Dr. İplikçioğlu, anıtın önünde bulunan orijinal sütunlar yerine yeni sütunlar yapıldığını ve tarihi anıtın restore edilebilmesi için uluslararası kriter olan en az %80’lik orijinal malzemeye sahip olmadığını, bu oranın yaklaşık %30 civarında olduğunu belirledi.

Hazırladığı bu rapor üzerine yerine başka bir isim arandığı gerekçesiyle istifa eden Prof. Dr. İplikçioğlu, anıtın hatalı restorasyon nedeniyle çelik konstrüksiyon ve plastik kaplamayla oluşturulan bir kutu içine alındığını, fırtınanın yıkması ile yeniden ortaya çıktığını söyledi.

Orijinal taşlar anıtın yanında duruyor

Kumluca ilçesinin 3 kilometre kuzeybatısında çamlarla örtülü bir tepede kurulu antik kentte, tiyatronun hemen önünde bulunan Opramoas Anıtı duvarlarına ait orijinal taşlarının birçoğu hemen yanında duruyor.

Bazı orijinal taşlar ise antik kent sahası içinde yer alıyor. Kumluca’da yaklaşık 2.000 yıl önce tarım ticaretiyle zengin olan ve bu zenginliğini kendi toplumunun refahı için kullanan ve Likya’nın birçok kentinde yaptığı yardımlarla tanınan Opramoas, 2015 yılında Prof. Dr. Nevzat Çevik’in girişimiyle Antalya Sanayici ve İşadamları Derneği’ne onursal üye yapılmıştı.

Hatalı restorasyon meclise taşındı

Konunun gündeme gelmesinden sonra İYİ Parti Antalya Milletvekili Hasan Subaşı, haberi kaynak göstererek, restorasyonu TBMM’ye taşıdı. Hasan Subaşı, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un cevaplandırması için verdiği soru önergesinde, Kumluca ilçesinde 1892 yılında keşfedilen Rhodiapolis Antik Kenti’nin 2015 yılında Kumluca Belediyesi ile Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü tarafından ortaklaşa hazırlanan proje kapsamında, tiyatro ve stoasının (sütunlu galeri) restorasyonu için ihaleye çıkıldığını, ihaleyi yaklaşık 1 milyon 445 bin lira bedelle Er-Bil İnşaat A.Ş.’nin kazandığını hatırlattı.

2016 yılında tamamlanan restorasyon çalışmasının, yapılan hatalar yüzünden tepki çektiğini belirten Subaşı, “Bugün anlaşılıyor ki, yapılan hatalar restorasyonu durdurulan anıt, iç kısmı çelik konstrüksiyon, dışı ise üzerinde fotoğrafının bulunduğu plastik kaplamayla tamamıyla kapatılmış. Geçtiğimiz günlerde fırtına sebebiyle yıkılan bu plastik kaplama, yapılan hatalı restorasyonu bir kez daha gözler önüne sermiştir” dedi.

İhale süreci, ihale bedelinin karşılanması ve restorasyonun denetlenmesi konusunda basında pek çok farklı ve çelişkili haber yer aldığını kaydeden Subaşı, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yazılı cevap vermesi için önergesinde şu sorulara verdi:

“2014 yılında yapıldığı bilinen Rhodiapolis Antik Kenti restorasyonu ihalesine hangi firmalar katılmış ve ne kadar teklif vermişlerdir? Rhodiapolis Antik Kenti restorasyonu giderleri hangi kurum tarafından karşılanmıştır? Rhodiapolis Antik Kenti restorasyonu projesini hangi kurumlar hazırlamıştır? İhaleyi kazanan şirketten, restorasyon konusundaki tecrübesi, gerekli yeterliliği ve uzmanlığı konusunda bilgi ve belge talep edilmiş midir? Hatalı restorasyon nedeniyle, ihaleyi kazanan şirkete karşı hukuki ve cezai ne gibi girişimlerde bulunulmuştur? Hatalı restorasyon nedeniyle verilen zararın tespiti yapılarak bilimsel rapor düzenlenmiş midir ‘ Opramoas Anıtında bulunan kitabeler ne durumdadır’ Hangi Kurumun envanterinde kayıt altına alınmıştır?”

DHA