Rhodiapolis’teki Opramoas Anıtı Restorasyonu Tartışma Konusu

Antalya’nın Kumluca İlçesi’ndeki Rhodiapolis Antik Kenti’nde bulunan ünlü Opramoas Anıtı’nın restorasyon skandalına kurban gidip gitmediği tartışma konusu.

Restore edilen Opramoas Anıtı’nın son hali.

Antalya’nın Kumluca İlçesi’ndeki Rhodiapolis Antik Kenti’nde yer alan 2. yüzyıla ait Opramoas Anıtı’nın restorasyon projesi, yeni bulunan yazıtlara göre revize edildi. Basında çıkan bazı haberlerde Opramoas Anıtı’nın en önemli parçalarından biri olan ünlü yazıtların ve birçok mimari parçanın hatalı yerleştirildiği iddia edilmiş ve hatanın belli olmaması için anıtın üzerinin plastik, naylon ve ahşap malzemelerle kapatıldığı belirtilmişti. Ancak Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya göre, yeni bulunan yazıtlara göre restorasyon projesi revize edildi ve anıtın üstü çevresel etkilerden korumak için kapatıldı.

Ünlü hayırsever Opramoas

MS. 2. yüzyılda Likya’nın önemli kentlerinden Rhodiapolis’te yaşadığı bilinen din adamı ve yönetici Opramoas, yaptığı tarımsal ürünler ve deniz ticareti sayesinde büyük bir servet edinmesiyle tanınıyor. Likya’nın birçok kentine önemli maddi yardımlar yapan Opramoas’un anıtı da bu yüzden Rhodiapolis’e dikilmişti.

Kumluca’da yaklaşık 1.800 yıl önce tarım ticaretiyle zengin olan ve bu zenginliğini kendi toplumunun refahı için kullanan Opramoas, 2015 yılında Prof. Dr. Nevzat Çevik’in girişimleriyle Antalya Sanayici ve İşadamları Derneğine onursal üye yapılarak anısı yaşatılmıştı. Opramoas adına dikilen anıtta, Likya’nın pek çok kentine iyiliği dokunan Opramoas’ın yaptığı yardımların anlatıldığı bir de yazıt bulunuyor.

Restorasyon skandalı yaşandığı iddia edildi

Geçtiğimiz günlerde Antalya’da bulunan Rhodiapolis Antik Kenti’ndeki Opramoas Anıtı’nda bir restorasyon skandalı yaşandığı ve skandalın gözükmemesi için anıtın üzerine fotoğraf yapıştırıldığı iddia edilmişti. İddialara göre Rhodiapolis Antik Kenti’nin simgesi Opramoas Anıtı ve tiyatroda yapılan restorasyonda hatalar tespit edilmiş ve bunun üzerine çalışmalar durdurulmuştu. Bazı yayın organlarında çıkan haberlere göre plastik, naylon ve ahşap malzemeler kullanılarak üzeri kapatılan anıtta bulunan yazıtın resimleri ise kaplamanın üzerine yapıştırılmıştı.

Restore edilen Opramoas Anıtı’nın üstü brandalarla kapatıldı.

Çevresel etkilerden korumak için örtüldü

Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürü Cemil Karabayram, çevresel etkilerden korumak amacıyla anıtın etrafının koruma iskele brandasıyla kapatıldığını söyledi.

2010 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yapılan protokolle Rhodiapolis ören yerinin işletmesi Kumluca Belediyesi’ne devredildi. Protokol, antik kentin gişe gelirinin antik kentin restorasyonu ve çevre düzenlemesi için kullanılmasını öngörüyor. Kumluca Belediyesi 2015 yılında Rhodiapolis’te restorasyon ihalesine çıktı. Yaklaşık 1 milyon 445 bin lira bedelle ihaleyi alan Er-Bil İnşaat AŞ, yer tesliminden sonra çalışmalara başladı.

Karabayram, yazıtların kalker ve yumuşak yapısının zarar görmemesi, yıpranmaması, güneş ışınları, yağmur, rüzgardan korunması amacıyla geçici olarak etrafının iskele brandasıyla kapatıldığını belirterek, şunları söyledi:

“Tarihi eser restore edilirken çevresel etkilerden korunması için o yapının mevcut fotoğraflarından yola çıkılarak, koruma brandasına birebir kopyası çıkartılır. Buradaki amaç, ziyaretçilerin yapı hakkında fikir sahibi olmasıdır. Türkiye’de ve dünyada da böyledir. Bu yazılı taşlar 1980-1990’lı yıllara kadar iklimsel koşullara terk edilmiş. Şimdi biz iyi niyetle orada iklimsel koşullar ve güneş ışınlarını sert alan tepede çalışma yaptık. Biz ona sahip çıkıyoruz.”

Rhodiapolis Antik Kenti’nde restore edilen mimari yapılardan biri.

Proje revize edildi

Antik kentte yapılan kazılarda anıta ait yeni yazıtlar bulunması üzerine Bilim Kurulu, Opramoas Anıtı restorasyon çalışmalarını revize etti. Bunun üzerine yeni yazıtların yerlerinin belirlenmesi için yeni bir proje hazırlandı. Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürü Cemil Karabayram, anıttaki restorasyon çalışmalarının revize edilen projeye göre sürdürüldüğünü söyledi.

Anıtın yapısal verisinin ele alındığını ve tedbir önlemlerini hayata geçirdiklerine değinen Karabayram, “Hata da olabilirdi ama hakikaten yeniden bulunan taşlar olduğu için o taşların dizilimiyle ilgili, yazılı taşların bir araya gelebileceği yeni bir proje gerekir. Bu restorasyon, betonarme bina yapmıyorsunuz. 2010 yılında projesi onaylanmış bir proje. Şu anda çalışma devam ediyor. En kısa sürede tamamlanacak” dedi.

Rhodiapolis Antik Kenti’nde restore edilen tiyatro.

Rhodiapolis’teki restorasyon meclise taşınmıştı

Rhodiapolis Antik Kenti’nde yapılan restorasyon, geçtiğimiz Mayıs ayında TBMM gündemine taşınmıştı. Yapılan restorasyonla antik kentin adeta bir modern kente dönüştüğü ve hatalı restorasyonlar yapıldığı iddia ediliyordu.

CHP Antalya Milletvekili Niyazi Nefi Kara, Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı’nın yazılı olarak yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığına verdiği soru önergesinde, antik kentin Kumluca Belediyesine ne zaman devredildiğine yanıt verilmesi isteyerek, “Restorasyon çalışmaları Bakanlığınızca teftiş edilmiş midir? Çalışmaların antik kentin dokusunu bozduğu iddiaları doğru mudur?” diye sormuştu.

Verilen soru önergesinde, “Rhodiapolis kaç yılında yapılan sözleşme ile Kumluca Belediyesi’ne devredilmiştir? Rhodiapolis’in restorasyonu için 2014 yılında çıkıldığı bilinen ihaleye kaç firma katılmış? Bahse konu Er-Bil İnşaat A.Ş ihaleyi hangi bedelle almıştır? Söz konusu şirket ile yapılan anlaşma gereği restorasyon ne kadar sürede bitirilecektir? Şu an ne aşamadadır? Söz konusu şirketin restorasyon çalışmaları kapsamında Suriyeli işçileri çalıştırdığı iddiaları doğru mudur? Restorasyon çalışmaları Bakanlığınızca teftiş edilmiş midir? Çalışmaların antik kentin dokusunu bozduğu iddiaları doğru mudur? Rhodiapolis antik kentinde çalışmaların durdurulduğu iddiası doğru mudur? Bunun sebebi nedir? Antik kentin restorasyonu esnasında Opramoas anıtını kapsayan kısımda yanlışlıkların tespit edildiği doğru mudur? Doğru ise bu yanlışlıkları tespit eden bilim kurulu kimlerden oluşmuştur? Bu bilim kurulu raporunu hangi tarihte hangi makamlara iletmiştir? Bu rapor doğrultusunda alınan önlem/kararlar nelerdir?” sorularına yanıt verilmesini talep etmişti.

Fatih’teki Tarihi Mescidin Restorasyonuna Tepkiler Büyüyor

Rhodiapolis’teki Tartışmalı Restorasyon Meclise Taşındı