Yeni Yöntemle Neandertallerin Kendi Takılarını Yaptığı Doğrulandı

Protein kalıntıları üzerine yapılan yeni bir araştırmaya göre, Neandertallerin kendi takılarını ve karmaşık aletler yapabildiği doğrulandı.

Yeni araştırma, Neandertallerin birçok takı yapabildiğini doğruluyor. F: Dr. Marian Vanheren

Yaklaşık 40.000 yıl önce, modern insan Avrupa’ya doğru yol aldı ve sonunda yakın akrabamız Neandertallerin yok olmasına neden oldu. Bu sürecin tam olarak nasıl gerçekleştiği hala bilinmiyor. Ayrıca Neandertallerin sanatsal ifade kabiliyeti olup olmadığı, takı veya karmaşık taş aletler yapıp yapmadıkları da sorgulanıyor.

Arkeologlar, el baltalarının ve kazıyıcıların kesinlikle Neandertallerin yaptığı ve kullandığı araçlardan olduğunu söylüyor. Modern insanların ise çakmaktaşı bıçaklar olduğu kadar, kemikten ve boynuzdan sivri uçlu aletler geliştirdikleri biliniyor. Ancak, kronolojik olarak bu iki teknoloji türü arasında, Chatelperronian aletler olarak adlandırılan, testere dişi kenarları ve dışbükey sırtlı bıçaklar gibi aletler mevcut. Araştırmacılar hala bu aletlerden hangi homininin onlardan sorumlu olduğu konusunda emin değil.

Almanya’daki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden araştırmacılar, bu bilmeceyi çözmek için, Paris’in güneydoğusunda yer alan bir mağara olan Grotte du Renne’de nispeten yeni bir teknik uyguladı. Bu teknik, protein kalıntıları için eski kemiklerin araştırılmasını kapsıyor. Chatelperronian aletler, boncuklar, takılar ve hominin kalıntıları ile beraber, 1950’li yıllarda bu mağarada keşfedilmişti. Takıların bulunduğu tabaka, bunların modern insanlar tarafından yapıldığına işaret ediyordu fakat kemikler Neandertallere benziyordu.

Arkeologlar Fransa’daki mağarada bulunan Neandertal kemiklerini ilk defa direkt olarak tarihledi. F: M. Hardy

Proteinler DNA’dan daha dayanıklıdır, bu nedenle özellikle sıcak iklimlerde kemikte çok daha uzun süre korunabilirler. İnsan ve Neandertal genomları -dolayısıyla proteinler- neredeyse birbirinin aynı, dolayısıyla araştırma ekibi küçük farklılıklar bulabilmek için yeni bir teknik uyguladı.

Araştırma ekibi, Chatelperronian aletlerin yakınlarında bulunan 28 kemik kalıntısını analiz etti ve kemiklerde korunmuş protein bulmak için taradı. Sonuç olarak yaklaşık 70 tane buldular. Bunlardan birkaçını olası kontaminasyondan dolayı eledikten sonra kalanı analiz ettiler.

“Hayatın ilk ya da ilk iki yılında kemiklerin içinde aktif olan bir dizi vardı.”

Bu proteinlerin varlığına ve kemiklerin boyutuna dayanarak, araştırmacılar kemiklerin bir bebeğin kafatasına ait olduğunu tespit etti.

Bu bebeğin bir Neandertal mi yoksa modern insana mı ait olduğunu anlamak için, proteinlerin yapı taşlarını oluşturan aminoasitlerin sekanslarını izole ettiler ve onları modern insanlarda bulunan dizilerle karşılaştırdılar. Araştırmacılar özellikle insanlarda çok düşük oranlarda görülen ya da arkaik insan türlerinden ufak farklar gösteren farklılıkları aradı. Bunlardan herhangi biri mevcut olursa, kemiklerin muhtemelen bir Neandertale ait olduğu ortaya çıkacaktı.

Ek bir veri sağlamak için daha sonra yapılan mitokondriyal DNA analizi, protein analizinin de öne sürdüğünü doğruladı: bu bebek, bir Neandertaldi. Kafatası parçasının bulunduğu katmana yapılan radyokarbon analizi, tam 42.000 yıl öncesine tarihlendi.

Oxford Üniversitesi’nde radyokarbon analizlerini yürüten Thomas Higham, “Châtelperronian, bir Neandertal teknolojisi gibi görünüyor. Bence, Neandertallerin kişisel takılar yapabilecek ve kullanabilecek kapasitede oldukları kesin.”

Archaeology.org