Rize’de 500 Yıllık Osmanlı Camisi Küçük Diye Yıkıldı

Bu haberin bir önceki versiyonunda yanlışlıkla Rize’deki değil, Trabzon’daki Gülbahar Hatun Camisi’nin fotoğrafı kullanılmış ve o camiiye dair bir takım bilgiler verilmiştir. Trabzon’daki Gülbahar Hatun Camisi’nde bir yıkım yaşanmamıştır.  Haberin bu versiyonunda değişiklik yapılmıştır. 

***

Rize’de Yavuz Sultan Selim tarafından 1495-1505 yılları arasında yaptırıldığı tahmin edilen  Gülbahar Merkez Camisi, küçük olduğu gerekçe gösterilerek yıkıldı.

Rize’deki Gülbahar Merkez Camii. F: rizecity.net

Rize’de 15. Yüzyıl’da Yavuz Sultan Selim Han tarafından annesi Gülbahar Hatun adına 1495-1505 yılları arasında yaptırıldığı tahmin edilen Gülbahar Merkez Camisi, yerine daha büyük bir cami yapılmak üzere yıkıldı.

Cami yapıldığında Rize Kazası, Trabzon Vilayeti’ne bağlı bir kazaydı. Trabzon Tarihi kitabının yazarı Mahmut Goloğlu bu kitapta, camiyi Yavuz Sultan Selim Han’ın annesi Gülbahar Hatun için yaptırdğını belirtiyor.

Rize’de adını verdiği Gülbahar Mahallesi’nde bulunan Gülbahar Merkez Camisi küçük olduğu ve bölgedeki cemaat için yetersiz kaldığı gerekçesiyle cami derneği tarafından yıkılmak istendi. Caminin vakıf malı olması nedeniyle Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne başvuran cami derneği buradan yıkılması için izin aldı. Verilen izinde gerekçe olarak ise caminin geçmişte yapılan restorasyon ve tamirlerle tarihi değerini yitirmesi ve tarihi tescilinin olmaması gösterildi.

Gülbahar Merkez Camisi, Rize İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü kaynakları başta olmak üzere bir çok kitapta da tarihi bir cami olarak gösteriliyor. Araştırmacı-Yazar İbrahim Pazan “Padişah Anneleri” isimli kitabında Gülbahar Merkez Camisi’nin 15. Yüzyıl’da 9. Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim Han tarafından annesi adına Trabzon’daki Sancakbeyliği döneminde yaptırıldığını ifade ediyor.

Rize Müftülüğü’nün resmi web sayfasında “Tarihi ve Ahşap Camilerimiz” bölümünde yer alan camiyle ilgili şu bilgiler bulunuyor:

Rize Gülbahar Mahallesi’nde bulunan bu caminin yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Çeşitli dönemlerde yapılan onarımlar sırasında giriş kapısı üzerine h.1324 (1906) tarihli bir kitabe yerleştirilmiştir. Nitekim bugünkü caminin eski camiden biraz daha kuzeye kaydırılarak 1906’da yapıldığı düşünülmektedir.

Geçirdiği restorasyondan sonra Gülbahar Merkez Camii. F: Rize Müftülüğü

Konuyla ilgili araştırma yapan MEB Emekli Başmüfettişi Yakup Özkan ise 2015 tarihli yazısında şu bilgilere ulaşmış:

Cami görevlilerinden ve yöre halkından aldığım bilgilere göre tarihi camiin “Mihrabı” alınarak yeni yapılan camiye konulmuştur. Yeni yapılan Camiin giriş kapısı üzerindeki kitabede ise; “YAVUZ SULTAN SELİM VALİDESİ GÜLBAHAR SULTAN CAMİ-İ ŞERİFİ Yeniden İnşası 1956”; Camiin tabelasında ise; “Rize Müftülüğü Gülbahar Hatun Camii”yazılıdır.

Tarihi eski camiye ait mihrabın, yeni camiye konulmuş olduğu, bilgi aldığım kişiler tarafından da doğrulanmaktadır. Rize Müftülüğü tarafından 14/04/2000 tarihinde düzenlendiği anlaşılan, halen cami okuma odasında çerçeveli şekilde düzenlenmiş olan “Cumhuriyet Öncesi Camileri Bilgi Formu” belgesinde; yapılış tarihinin 16. yüzyıl olduğu; döneminin, Osmanlı olduğu; Yaptıranın Gülbahar Sultan olduğu…belirtilmiştir. Belgede, eserin tarihçesi olarak da; “Yavuz Sultan Selim Trabzon Valisi iken annesi GÜLBAHAR HATUN tarafından 16. yüzyılda yaptırılmıştır. Eski cami harap olunca 1956 yılında biraz daha Kuzeye kaydırılarak yeniden yaptırılmıştır.” Bilgileri yer almaktadır.

F: rizecity.net

İHA
Rizeninsesi.net, Yakup Özkan’ın 27/12/2015 tarihli yazısı.
Rize müftülüğü web sitesi.