Yunanistan’ın Dağlık Arazilerinde Neandertal Varlığına Rastlandı

Kuzey Yunanistan’ın Pindos dağları ve dağların eteklerinin, 70.000 ila 40.000 yıl önceki Orta Paleolitik dönemde Neandertaller için ideal bir sığınak olduğunu keşfedildi. Samarina Grevena bölgesinde 1,600 metre ile 2,100 metre arası yüksekliklerde, Orta Paleolitik’teki Musteryen Levallois kültürüne atfedilen binlerce taş alet bulundu.

yunanea4

Samarina’da Gurgulu’nun Güney yamacında bulunan yan kazıyıcılar  [Görsel: P. Biagi, Antiquity]

Bulunan taş alet buluntu toplulukları arasında Levallois çekirdekleri, yongaları, bıçakları (dilgileri), rötuşlu ve rötüşsuz, dik platformlu Levallois uçları, ve farklı çeşitlerde yan kazıyıcılar yer alıyor.

Selanik Aristoteles Üniversitesi’nden prehistorik arkeoloji profesörü ve kazı başkanı Nikos Efstratiou “Neandertallerin yeteneklerini küçümsemişiz. Bu zamana kadar sadece ovalarda ve diğer alçak bölgelerde bulunduklarını ve buralardan geçtiklerini biliyorduk. Şimdi ilk defa, ve görünüşe göre zorlanmadan dağlık alanlardan da geçtiklerini ve yiyecek elde etmek için geyik, ayı ve diğer hayvanları avladıklarını görüyoruz” dedi.

yunanea2

Samarina’da, Gurgulu’nun kuzey yamacından tipik bir rötuşlu Levallois ucu.  [Görsel: N. Efstratiou, Antiquity]

“Pindos, Avrupa’da, bu yükseklikte Neandertallere rastladığımız az sayıda yerden biri. Görünüşe göre buradaki geç dönem Neandertal avcı-toplayıcı grupları, Avrupa’da hayatta kalan son gruplar arasındaydı. Herkes bu görüşe katılmasa da, görünüşe göre Orta Avrupa’daki iklim koşulları çok zor olduğu için, daha sıcak yerler aramak için güneye gitmişler” diye ekliyor Efstratiou.

Bu avcı toplayıcı grupların hayat tarzları hala bilinmiyor, ve sadece son birkaç. yılda araştırmacılar bu Neandertallerin günlük yaşamı hakkında bilgi edinebilmeye başladı.

yunanea1

Samarina’da yüzey araştırması yapılan bölge. İşaretli yerler Musteryen taş aletlerin bulunduğu en yüksek rakımları belirtiyor.  [Görsel: P. Biagi, Antiquity]

Efstratiou sözlerine şöyle devam etti: “2015’teki araştırma bizim için özellikle açıklayıcı oldu, çünkü arkeologların uzun zamandır şüphe ettiği bir şeyi ilk defa belgeledik. Neredeyse her zaman avcılıkla bağdaştırılan Kuzey ve Orta Yunanistan’ın yüksek rakımlarındaki insan varlığı  ne rastgele birşeydi, ne de bu dönemin sonunda sona erdi.”

“Gerçekten de bu yılın bulguları, Batı Pindos sıradağlarında Geç Paleolitik ve Mezolitik dönemlere (MÖ 20.000- MÖ 10.000) kadar devam eden sürekli bir insan varlığı olduğunu ortaya koyuyor. Bu zamana gelimdiğine Homo sapiens türüne ait insanlar bölgeye gelmişti.”

yunanea3

Havza boyunca devam eden toprak yol üzerindeki kireçtaşı yataklarında gömülü bir şist taşı kaynağı, Samarina. [Görsel: R. Nisbet, Antiquity]

“Neandertal ve Homo sapiens grupları arasındaki fark, Neandertaller Samarina’daki tepeler ve su havzalarında yaşamışken, Homo sapiens’in bu bölgeye ara sıra gelen bir ziyaretçi olması. Homo sapiens’ler büyük ihtimalle Vikos geçidinden geçerek Epirus’tan gelen avcılardı.

“Geç Paleolitik ve Mezolitik’te bölgeye yeni gelen Homo sapiensler, Samarina’daki yerel şist taşlarını kullanan Neandertallerin aksine, başka yerden getirilen çakmaktaşıyla yapılmış taş aletleri yanlarında getiriyorlardı.”

Samarina bölgesindeki sistematik çalışmalar birkaç Paleolitik kamp alanının yanısıra, taş alet yapımında kullanılan yerel şist taşının çıkarıldığı yerleri de ortaya çıkardı. Bunun yanında bu insanların Pindos yamaçları boyunca takip etmiş olabileceği olası dağ patikaları da tespit edildi.


Ethnos, 3 Mart 2016

Robert Kolej’de okuduktan sonra, Kanada-McGill Üniversitesi’nde Antropoloji ve Klasik Tarih bölümlerini bitirdi. Koç Üniversitesi’nde Tarihöncesi Arkeoloji alanında yüksek lisans yaptı. 2015-2017 yılları arasında İstanbul’daki Pera Müzesi’nde koleksiyon sorumlusu olarak görev yaptı. Şu anda A.B.D.’deki Notre Dame Üniversitesi’nde doktora yapıyor.

You must be logged in to post a comment Login