40.000 Yıl Önce Nasıl İp Yapıldığı Keşfedildi

Güneybatı Almanya’daki Paleolitik döneme air Hohle Fels mağarasında ip yapımında kullanılmış 40.000 yıllık fildişi bir alet bulundu.

İp ve sicim göçebe avcı toplayıcıların teknolojisinin önemli parçalarıydı. Çok istisnai durumlarda pişmiş kil üzerinde ip izleri bulunmuş, çok nadir durumlarda da Buzul Çağı sanatında ip betimlemeleri görülmüştü. Fakat genel olarak, Paleolitik dönemde ip, sicim ve kumaşlar hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmiyor.

F: Tübingen Üniversitesi

Araştırmayı yürüten Prof. Nicholas Conard ve ekibinin araştırması ve Dr Veerle Rots’un deneysel çalışması sayesinde ipin tarihi neredeyse yeniden yazılıyor.

İp yapımında kullandığı düşünülen alet 20.4 cm uzunluğunda, ve 7-9 mm yarıçapında 4 deliğe sahip, mamut fildişinden oyulmuş ve çok iyi korunmuş. Her deliğin yanında özel olarak oyulmuş, deliğin etrafında spiral şekilde ilerleyen kesikler bulunuyor.

Yeni keşif, bu özenli şekilde oyulan çiziklerin sadece süsleme amaçlı olmaktan çok, ip yapımı teknolojisinin parçası olduğunu gösteriyor.

Daha önce bulunan buna benzer aletler, ok ya da mızrağın gövdesini düzleştirmek için kullanılan aletler, süslenmiş sanat eserleri, ve hatta müzik aleti olarak yorumlanmıştı. Fakat yeni bulunan aletin mükemmel korunma seviyesi ve denseysel araştırma ekibinin titiz çalışması sayesinde bu aletin, Hohle Fels’in çevresinde bulunan bitki liflerinden ip yapmak için kullanıldığı anlaşılmış oldu.

Ağustos 2015’te keşfedilen ip yapma aletinin bulunma anı ve yeri. (F: Tübingen Üniversitesi)

Deneysel araştırma ekibinin başındaki Veerle Rots “Bu alet, Paleolitik dönemde nasıl ip yapıldığı sorusunu cevaplıyor. Bu soru biliminsanlarının yüzyıllardır kafasını karıştırıyordu” diyor.

Kazı ekibi bu ip yapımı aletini, Orinyasiyen (Aurignacian) dönem tabakasının en altına yakın bir yerde, Va tabakasında buldu.

Hohle Fels’de bulunan ünlü kadın figürinleri ve flütler gibi bu alet de yaklaşık 40.000 yıl öncesine, modern insanların Avrupa’ya geldiği tarihleniyor.

Keşif lif ve iplik teknolojisinin öneminin altını çiziyior, ve Buzul Çağı’nda hayatın zorluklarıyla baş etmeye çalışan avcı toplayıcılar için ipin ve sicimin önemini gösteriyor.

Prof. Conard’ın ekibi son 20 yıldır Hohle Fels’de kazı yapıyor, ve bu uzun süreli kazılar da Paleolitik dönem hakkında yeni bilgiler elde etmek açısından büyük bir kaktı sağlıyor.

Tübingen Üniversitesi