4.000 Yıl Önce Bazı İşler Zaten Cinsiyete Göre Belirlenmişti

4.000 yıl önce gömülmüş bireylerin dişlerinin analizi, ip yapımı için sadece kadınların ön dişlerini araç olarak kullandığını gösterdi.

Castellón Alto arkeolojik alanında (Granada, İspanya) gömülü 106 bireyin diş aşınmaları üzerinde yapılan bir araştırma, ön dişlerini ip ve kordon yapmak için bir araç olarak kullananların sadece kadınlar olduğunu ortaya çıkardı.

MÖ 2200-1550 yılları arasında güneydoğu İber Yarımadası’nda El Algar kültürü gelişti. Bu toplumun, cinsiyet, yaş ve zanaat gibi olgularda uzmanlaşmaya dayalı olarak sosyal farklılaşma uygulayan karmaşık bir toplum olduğu biliniyordu, yani çömlek, taş, tekstil ve madencilik. Bu anlayış yeni yayımlanan yeni bir çalışma ile teyit edildi.

(Prehistorik Toplumlarda Toplumsal Cinsiyet Çıkarımları Nasıl Yapılır?)

Marina Lozana liderliğindeki çalışma, Angel Rubio Salvador da dahil olmak üzere Granada Üniversitesi Antropoloji Laboratuvarı’ndan bilim insanları ile işbirliği içinde gerçekleştirildi.

İspanya, Granada’daki Castellón Alto arkeolojik alanında gömülü 106 bireyin kalıntılarından alınan dişlerdeki aşınma analizleri, Bronz Çağı (MÖ 1900-1600) kadar erken bir tarihte, kadınların bazı görevleri yerine getirmek için ön dişlerini kullandıklarını ve bunun da iplik- kordon yapmakla ilişkili olduğunu ortaya koydu.

Farklı mikroskobik türlerde gözlenen aşınma belirtileri, çentikler; yontulmuş mine ve bitki-hayvan kaynaklı liflerin manipülasyonundan kaynaklanan oklüzal ve interproksimal oluklar içeriyordu.

El Argar’ın malzeme kültürüne ait önceden bilinen kanıtlar sayesinde, bu tür malzemelerin tekstil ve sepetçilik üretimi ile ilgili olduğu zaten biliniyordu. Ancak bu yeni çalışmadan önce, bu zanaatkarların kimliğine işaret edecek böyle doğrudan bir ilişki kurmanın mümkün olduğu kanıtlanmıştı.

İkili iş bölümü

Bu nedenle bu çalışmanın en önemli bulgularından biri, Bronz Çağı’nın sonlarında (neredeyse 4.000 yıl önce) ikili bir iş bölümünün olduğunu kanıtlaması. Sadece bir grup insan iplik yapımı (tekstil üretiminin temeli) gibi zanaat işlerine bağlıydı ve bu grup dişlerini alet olarak kullanan kadınlardan oluşuyordu.

Dahası, bu davranışın farklı yaşlardaki bireylerin kalıntılarından tespit edildiği göz önüne alındığında, bu uzmanlaşmanın ergenlik döneminde başladığı ve kadınların bu görevi hayatları boyunca sürdürdükleri anlaşıldı.

Bu çalışma, dişlerin alet olarak kullanımını tanımlamayı amaçlayan IPHES’teki araştırma alanlarından birinin bir parçasını oluşturuyor. Bu durumda, araştırma aynı zamanda yaş ve cinsiyet temelli iş bölümü hakkında veriler de elde etti. Böylece El Algar kültürünün yaşam tarzı ve sosyal organizasyonu hakkında daha net bir görüş sağladı.

University of Granada. 3 Kasım 2020.

Makale: Marina Lozana et el. (2020). Argaric Craftswomen: Sex-based Division of Labor in the Bronze Age Southeastern Iberia, Journal of Archaeological Science.