3.000 Yıllık Mısır Mumyasının Sesini Dinleyin

Modern görüntüleme ve üç boyutlu yazıcı sayesinde artık Antik bir Mısır mumyasının sesinin nasıl çıktığını biliyoruz.

Yaklaşık 3000 yıl önce Thebes’te yaşayan bir rahip olan Nesyamun’un mumyası. C: Leeds Museums and Galleries

Bilim insanları, 3.000 yıllık bir mumyanın sesini yeniden yaratmak için üç boyutlu bir yazıcı, hoparlör ve bilgisayar yazılımı kullandılar.

Royal Holloway’den David Howard ve meslektaşları, Firavun XI Ramses döneminde, 3.000 yıldan uzun bir süre önce yaşamış bir rahip olan Nesyamun’un vokal sistemini yeniden inşa ettiler.

Thebes’de bir rahip olan Nesyamun, şarkı söylemeyi içeren ritüel görevleri için güçlü bir sese ihtiyaç duymuş olmalıydı. Nesyamun öldüğünde sesi sustu, ancak 3.000 yıl sonra bir araştırmacı ekibi sesini tekrar hayata döndürdü.

Araştırmacılar yeniden yapılanmayı, İngilizce’deki “bad” ve “bed” kelimelerindeki sesli harfler arasında kalan ve kısa bir iniltiyi andıran bir ses üretmek için kullandılar.

Howard, Leeds Şehir Müzesi’nde tutulan mumyanın, Birleşik Krallık’taki en iyi korunmuş mumyalardan biri olduğunu söylüyor.

Ekip, ses yolunun, kemik ve yumuşak doku yapılarının konumunu ölçerek, mumyanın vokal kanalını görüntülemek için CT taramaları kullandı.

İnsanlarda gırtlak boşluğu, yutak, ağız ve geniz boşluklarından oluşan ses yolu daha sonra dijital olarak yeniden yaratıldı. Son olarak, ortaya çıkan model üç boyutlu olarak basıldı ve ses üreten elektronik bir gırtlak ile kullanıldı.

Mumya, başı geriye eğik olarak, yatar pozisyonda günümüze kadar korunmuştu.

(Bin Yıllık Şarkının Kayıp Dizeleri Bulundu ve Seslendirildi)

Howard, “En nihayetinde elde ettiğimiz şey, tabuta yerleştirildiği andaki vokal yolunun sesi oldu. Bu, mutlaka konuşurken kullanmış olduğu telaffuz gibi olmak zorunda değil.” diyor.

Mumyanın dili, bin yıl boyunca kas kütlesinin bir kısmını kaybetmişti ve yumuşak damak yoktu, bu da yeniden canlandırılmış sesin doğruluğunu etkileyebilir.

Nesyamun’un yapay vokal sistemi 3B baskı teknolojisi kullanılarak oluşturuldu. C: Leeds Museums and Galleries

Howard, “Neden eksik, bilmiyoruz, ölü gömme sürecinin bir parçası olması mümkün.” diyor.

Nesyamun Thebes’de yazar ve rahip olarak çalışmıştı ve ritüel görevleri; konuşma ve şarkı söyleme unsurları içeriyordu. Tabutundaki yazıtlarda “gerçek ses” anlamına gelen bir lakap bulunuyor.

Howard, yeniden yaratılan ses yolunun şeklini değiştirerek çeşitli konuşma sesleri üretmenin mümkün olabileceğini söylüyor.

Nesyamun kimdi?

Nesyamun, Thebes’teki (günümüz Luksor) Karnak kompleksindeki Amun tapınağında bir rahipti. MÖ 1099 ile 1069 yılları arasındaki firavun XI Ramses döneminde yaşadı.

Nesyamun, Bir waab rahibiydi, yani belirli bir arınma seviyesine ulaşmıştı ve bu nedenle tapınağın en kutsal iç mekanında Amun heykeline yakın gömülmesine izin verildi.

Çalışmalar, Nesyamun’un dişeti hastalığından muzdarip olduğunu ve dişlerinin ciddi şekilde kötüleştiğini ortaya koydu. Muhtemelen ciddi bir alerjik reaksiyondan sonra 50’li yaşlarında öldüğü düşünülüyor.

XI Ramses saltanatından kalma tek mumya olan Nesyamun, önemli bilgiler sunuyor. Kalıntılarının bilimsel analizi, Antik Mısır’ın daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunuyor.


Makale: D. M. Howard, J. Schofield, J. Fletcher, K. Baxter, G. R. Iball & S. A. Buckley. 2020. Synthesis of a Vocal Sound from the 3,000 year old Mummy, Nesyamun ‘True of Voice’. Nature.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login