2.000 Yıl Önce Bu İnsanlar Neden Oturur Pozisyonda Gömüldü?

Arkeologlar, Fransa’nın Dijon kentinde MÖ 450 ile MÖ 25 yılları arasına tarihlenen sıra dışı bir mezarlık alanını incelemeye devam ediyor.

Fransa’da keşfedilen tuhaf bir mezar alanında, oturur pozisyonda ve batıya bakan insan iskeletleri bulundu.

Fransa’nın doğusundaki Burgonya bölgesinde yer alan Dijon şehrindeki bir okulun yenileme çalışmaları sırasında ortaya çıkarılan bu sıra dışı mezarlar, Fransız Ulusal Önleyici Arkeolojik Araştırmalar Enstitüsü (INRAP) tarafından duyuruldu.

Bireylerin yaklaşık 2.000 yıl önce gömüldüğü düşünülüyor. Mezarlar, MÖ 450 ile MÖ 25 yılları arasına tarihleniyor ve burada bulunan 13 yetişkinin tamamı aynı şekilde gömülmüş gibi görünüyor. Hepsi bir çukura oturur pozisyonda yerleştirilmiş, sırtları çukurun doğu duvarına yaslanmış ve yüzleri batıya dönük. Bacakları bükülü, elleri ise uyluk veya pelvis kemikleri yakınında duruyor.

(İlgili: Hırvatistan’da Başsız ve Ters Çevrilmiş ‘Vampir’ Mezarı Bulundu)

INRAP’ta arkeo-antropolog olarak çalışan Annamaria Latron, “Bu oturma pozisyonu alışılmadık bir durum” diyor. “Genellikle sırt üstü yatırılmış, alt uzuvları düz şekilde gömülmüş bireylerle karşılaşırız; bacakların bu şekilde bükülü olması pek yaygın değil.”

Mezar çukurları yaklaşık bir metre çapında ve 25 metre uzunluğundaki bir alana eşit aralıklarla dizilmiş. Arkeologlar, mezarlarda herhangi bir eser bulamazken, yalnızca MÖ 300 ila 200 yılları arasına tarihlenen siyah taş bir kol bandına rastladılar.

Benzer oturur pozisyondaki mezarlar daha önce Fransa ve İsviçre’de de ortaya çıkarılmıştı. Önceleri, arkeologlar bu tür gömütlerin suçlulara ait olduğunu ve bir ceza yöntemi olarak aşağılayıcı bir pozisyonda gömüldüklerini düşünüyordu. Ancak günümüzde, bu tür gömütlerin yüksek statülü bireylere—önemli ailelerden gelen, siyasi ya da dini liderlere—ayrılmış olabileceği düşünülüyor.

Kazının başındaki INRAP araştırmacısı Hervé Laganier, “Burada kesinlikle belirli bir sosyal sınıfa ait bireylerle karşı karşıyayız” diyor.

Bu alana gömülen kişilerin, Demir Çağı’nda günümüz Fransa, Belçika, Almanya ve İtalya topraklarında yaşayan bir Kelt halkı olan Galyalılara ait olduğu düşünülüyor.

Arkeologlar ilerleyen süreçte, DNA ve kimyasal analizler yaparak bu bireyler hakkında daha fazla bilgi edinmeyi amaçlıyor. Ayrıca, radyokarbon tarihleme yöntemi kullanarak gömütlerin kesin yaşlarını belirlemeyi planlıyorlar.

Aynı kazı alanında, MS 1. yüzyıla tarihlenen 22 çocuğa ait mezarlar da bulundu. Büyük ihtimalle bir yaşını doldurmadan ölen bu çocukların tümü yan veya sırtüstü yatırılmış. Bu mezarlık alanında hiçbir yetişkin kalıntısı bulunmaması, buranın yalnızca bebeklere ayrılmış özel bir mezarlık olduğunu düşündürüyor.

Arkeologlar, mezarlarda taş kaplamalar ve çiviler keşfetti; bu da çocukların zamanla çürüyen ahşap tabutlar ile gömüldüğünü gösteriyor. Bazı mezarlarda ise sikkeler, seramikler ve diğer mezar hediyeleri bulundu.

Bölgenin uzun yıllar boyunca mezarlık olarak kullanıldığı, ancak daha sonra tarım alanına dönüştüğü anlaşılıyor. Arkeologlar, paralel sıralar halinde dizilmiş dikim çukurlarının yanı sıra Gallo-Roma dönemine tarihlenen seramik parçaları keşfettiler.

Ayrıca, bölgede bulunan çok sayıda sığır kafatası, bu alanın 16. veya 17. yüzyıllarda hayvan kesimi için kullanıldığını gösteriyor.

Smithsonian Magazine. 13 Şubat 2025.