13.000 Yıl Önce Clovis Halkı Bu Kampa Her Yıl Gelmiş

Büyük Göller bölgesine yerleşen en erken insanlar, güneybatı Michigan’daki bir kamp alanına art arda birkaç yıl boyunca geri dönmüş.

Yakın zamana kadar, Clovis dönemine ait insanların Büyük Göller bölgesine yerleştiğine dair kanıt yoktu. Clovis insanları, yaklaşık 13.000 yıl önce, Pleistosen adı verilen jeolojik çağda Kuzey Amerika’ya ortaya çıktı. Pleistosen sırasında, Michigan da dahil olmak üzere dünyanın büyük bir kısmı buzullarla kaplıydı, bu da bölgeyi insan iskanı için elverişsiz hale getiriyordu. Ancak 2021 yılında yapılan bir çalışma, Clovis insanlarının güneybatı Michigan’da Belson olarak adlandırılan bir kamp kurduklarını doğruladı.

Şimdi ise aynı araştırmacılar, Clovis insanlarının bu siteye her yıl, muhtemelen yaz aylarında, en az üç, muhtemelen beş yıl boyunca geri döndüğünü doğruladılar. Çalışmanın baş yazarı Brendan Nash’a göre, bu sitedeki aletler, yerleşimcilerin tavşandan misk öküzüne kadar çok çeşitli hayvanlarla beslendiklerini gösteriyor.

Belson sitesinde araştırmacılar, günümüz batı Kentucky’sinden gelen, yaklaşık 643 kilometre uzaklıktaki çört adlı taşlardan yapılmış aletler keşfettiler. Bu aletler Belson sitesinde yeniden keskinleştirilmiş ve geride küçük parçalar kalmış.

(İlgili: Clovis İnsanları, Clovis Uçlarını Kasaplık için de Kullanmış)

2008 yılında Michigan, Mendon’daki Belson sitesinde ilk Clovis ucu keşfeden bağımsız araştırmacı Thomas Talbot, grubun çört analizini de yürütüyor. Bu çört parçalarından bazılarının, kuzeydoğu Kentucky’de oluşan Paoli çörtünden geldiğini keşfetti.

Talbot, “Bu çörtü tanımlamam bir yılımı aldı ve bulduğumda çok şaşırdım. Sonra bir kırık taban bulduk. Kırık taban, Paoli materyalinden yapılmıştı. Makaleyi okuyup verilere ve haritalara baktığınızda ortaya çıkan bazı desenler oldukça etkileyici.” diyor.

Şimdi Kentucky’de yapılan bu aletler, Orta Indiana’daki insanlara ticaret yoluyla ulaştı ve oradan Belson sitesine taşındı. Nash, Belson sitesinde yerleşen insanların büyük olasılıkla yazları oraya gittiklerini ve kışları Orta Indiana’da yaşadıklarını söylüyor. Aynı şekilde, Orta Indiana’dan Kentucky’ye yıllık güzergahlarla taşınan insanlar, bu aletler için ticaret yapmış olabilirler.

Nash, “Bu şekilde insanlar, Michigan’dan Meksika’ya kadar kıtayı muhtemelen birbirine bağlayan ‘zincirdeki halkalar’ oluşturdular. Bu muhtemelen Clovis dönemi teknolojisinin Kuzey Amerika’nın çoğunda bu kadar benzer olmasının nedeni.” diyor.

Clovis dönemi, karakteristik bir merkezi kanala sahip mızrak uçlarıyla bilinir. Söz konusu uçlar, yiv adı verilen aletin uzunluğu boyunca çok karakteristik bir merkezi kanala sahip. Bir Clovis insanı bu yivi, mızrak ucuna bir sap takmak için bir alan olarak kullanıyor ve böylece her boyuttaki avı avlamak için kullanılan bir bileşik av silahı yaratmış oluyordu.

Clovis insanları ayrıca büyük taş parçalarını çıkararak bu uçları yapıyordu ve bu büyük, ayrılan parçalar keskin kenarlara sahip oluyor, hızlıca bıçak olarak da kullanılabiliyordu.

Clovis teknolojisinin Amerika’da tam olarak nerede icat edildiği halen belirsiz, fakat bir kez icat edildikten sonra, arkeolojik standartlara göre hızla yayıldığı düşünülüyor. Araştırmacılar, Clovis insanlarının Amerika’ya yerleşen en erken gruplardan biri olduğunu düşünüyor ve 2021 çalışmasından önce, Clovis teknolojisi Büyük Göller bölgesinde rapor edilmemişti.

Talbot, 2008 yılında Belson çiftlik arazisinde ilk Clovis ucunu buldu. Hem ayırt edici şekli hem de Belson sitesinden 200 km uzaklıktaki Batı Indiana ve Doğu Illinois’te bulunan Attica çörtünden yapılmış olması nedeniyle bunun bir Clovis ucu olduğunu anladı. Talbot, bulgularını Michigan Üniversitesi arkeoloğu Henry Wright ile doğruladı.

Wright ve Talbot, 2017 yılında siteyi ziyaret ederek bitmiş aletler ve Attica çörtünden yapılmış küçük parçalar buldu. Bu, insanların siteye sadece bir mızrak ucu ya da alet bırakmak yerine, orada yaşadıklarını düşündürdü. Talbot, Wright ve Nash’in 2021 çalışması, sitenin yüzey örneklemesini tanımladı.

Bu son çalışmada ise, Clovis insanlarının mızraklarını yeniden keskinleştirirken ya da yaparken oluşan taş parçacıkları ve daha az bozulmuş tortularda gömülü çok sayıda aleti incelendi.

Araştırmacılar, keşfedilen taş aletlerden üçünü protein izleri açısından incelediler. Misk öküzü, karibu veya geyik, tavşan ve pekari (domuzun Pleistosen dönemine ait bir akrabası) kanıtlarına ulaştılar. Tavşan ve pekari proteinleri aynı Clovis ucunda tespit edildi.

Nash, “Eski protein verilerini bir arada ele aldığımızda, bu insanların geniş bir diyet yelpazesiyle beslendiğini, yani çok çeşitli hayvanları yediklerini gösteriyor. Bulgularımız, Clovis insanlarının sadece büyük avlarla, en çok mamutlar ve mastodonlarla beslendiği yönündeki popüler düşüncenin tersini gösteriyor” diyor.

Nash, Clovis insanlarının ayrıca bitkilerle de beslendiklerini söylüyor, ancak bitki materyali protein testlerinde görünmez ve hayvan kemiklerinin aksine 13.000 yıl dayanmazlar.

Nash, “Bu site, zamana yenik düşmüş bir yaşam tarzı hakkında bize bilgi veriyor. Taş kaynakları ve alet tarzları sayesinde, Pleistosen döneminde bölgede yaşayan ve seyahat eden bir grup insanı takip ediyoruz.”

University of Michigan. 11 Eylül 2024.

Makale: Nash, B., Talbot, T., Wright, H. T., Greiner, E., & Cummings, L. S. (2024). Clovis organizational dynamics at a Late Glacial campsite in the central Great Lakes: Belson site excavations 2020–2021. Plos one, 19(5), e0302255.