Ertuğrul Fırkateyni Kazılarında Mayın Bulundu

Japonya’ya yapılan ziyaretten dönerken 1890 yılında Pasifik Okyanusu’nda 550 denizcisiyle batan Ertuğrul Fırkateyni kazılarında birçok yeni eser bulundu. Eserler arasında askerlere ait giysiler ve gemiye ait bir mayın var. Bu yıl 15 Şubat’a kadar sürecek olan kazılarda geminin kasasına ulaşmak hedefleniyor.

Pasifik Okyanusu’nda batan Ertuğrul Fırkateyni’nde dokuz yıl önce başlayan kazı ve kurtarma çalışmalarının bu yıl 15 Ocak’ta tekrar başladı. Ertuğrul’un battığı kayalıklardan 200 metre açıkta ve 30-45 metre derinlikte yürütülen çalışmalarda, gemiye ait bir mayın, porselen tabaklar, gemiye ait ahşap ve demir aksam, subayların kullandığı eşyalar, kol düğmeleri, makaralar, kapı kolları ve musluklar bulundu.

Kuşimoto Ertuğrul Konservasyon Merkezi’nde yapılan konservasyon ve temizleme çalışmalarının ardından eserlerin aynı kentteki Türk Müzesi’nde sergileneceği belirtildi.

ABD’li, Türk ve Japon bilim adamları ile dalgıçların yer aldığı kazı çalışmalarının başkanlığını yürüten Tufan Turanlı, Ertuğrul Fırkateyni’nin izinde programını başlattıklarını belirtti ve “Mayıs 2016’da başlaması planlanan programın ilk ve onur konuğu olarak ünlü Şair Can Yücel’in kardeşi Gülümser Yücel de Kuşimoto’ya gidecek. Ertuğrul’un Kaptanı Yarbay Ali beyin torunu olan Gülümser Yücel, dedesinin nefes verdiği toprakları ve şehitliği ziyaret edecek” dedi.

Ertuğrul’da geçen yıl yapılan kazı çalışmalarında, winchester marka tüfekler ve toplar gün ışığına çıkarılmıştı.

Ertuğrul Fırkateyni

2. Abdülhamid, 1887 yılında Japonya İmparatoru Komeii’nin yeğeninin bir savaş gemisiyle İstanbul’u ziyaret etmesinin ardından Japonya’ya bir heyet gönderilerek iade-i ziyaret yapılmasını emretmişti. Gemi, II. Abdülhamid’den Japon İmparatoruna mücevherli imtiyaz nişanı ve diğer hediyeleri götürecekti.

Padişahın isteği üzerine donanmanın en güzel gemisi bu iş için tahsis edildi. Bazı uzmanların bu geminin çürük olduğu ve böyle bir seferi tamamlayamayacağı yönündeki raporlarina rağmen Ertuğrul Fırkateyni, Temmuz 1889’da İstanbul’dan yola çıktı. İlk arızasını süveyş kanalında yaptı ve Güzergâhı boyunca çeşitli limanlara uğrayarak seyahat ediyordu. Fırkateyn, Singapur’a vardığında kafile başkanı Miralay Osman Bey Amiralliğe terfi ettirildi. Kafile, uğradığı ülkelerin halkları ve Müslümanlar tarafından görkemli sevgi gösterileriyle karşılanıyor, gemiyi kimi zaman binlerce kişiden oluşan gruplar ziyaret ediyordu. Gemi, 11 ay sonra 7 Haziran 1890 tarihinde Japonya’nın Yokohama Limanı’na vardı.

İmparator Komeii, Türk amiralini ve heyetini görkemli bir şekilde karşıladı. Şehir halkı Türk amiralinin saray arabası ile İmparatorun yanına gidişini sevgi gösterileriyle takip etti.

Ertuğrul Fırkateyni, Japon sularında kaldığı üç ay boyunca etrafındaki binlerce Japon kayığına 50 kişilik bandosuyla konserler verdi. Nihayet geri dönüş yolculuğu için hazırlıklar tamamlandı. Yola çıkılacağı gün Japon Deniz Kuvvetlerinin tayfun uyarısına rağmen, Ertuğrul Fırkateyni planlandığı gibi 15 Eylül 1890 tarihinde Yokohama Limanı’ndan ayrıldı. Kuşimoto açıklarında tayfuna yakalanan Ertuğrul Fırkateyni 16 Eylül 1890’da kayalara çarparak battı. Kazadan sadece 69 denizci kurtulabildi, Amiral Osman Bey de dahil diğer mürettebat hayatını kaybetti.

Ertuğrul Fırkateyni’nin trajik sonu Türk-Japon halklarını yakınlaştırdı. Yöre halkı, kazadan kurtulanlara büyük yardım ve yakınlık gösterdi. Torajiro Yamada isimli bir Japon, şehit yakınları ve kazazedeler için yardım kampanyası düzenledi. Toplanan para aynı kişi tarafından dönemin padişahına teslim edildi. Hayatta kalan 69 denizci, Japonya İmparatorunun talimatıyla Hiei ve Kongō isimli iki askeri gemi ile İstanbul’a gönderildi.

Kazada ölenlerin anısına Kuşimoto’da bir anıt yapılmıştır. İlk anıt Japonlar tarafından 1891’de dikilirken, 1929 yılında yine Japonlar tarafından genişletilmiştir. Şehitlik Anıtı, 3 Haziran 1929 tarihinde Japon İmparatoru tarafından da ziyaret edilmiştir. 1937’de Türkiye tarafından restore edilen anıt önünde her yıl düzenli olarak anma törenleri yapılmaktadır.