10.000 Yıl Önce Lübnan’da Koyun Avı Kampları Kuruluyordu

Lübnan’daki Nachcharini Mağarası’nda bulunan hayvan kemikleri, koyun avcılığı için tercih edilen geçici kamp yerlerinin varlığını kanıtlıyor. 

Antropologlar, günümüzde kuzeydoğu Lübnan olan bölgede 10.000 yıl öncesine tarihlenen avcılık kamplarının varlığını doğruladılar. Bu kamp yerleri, avcı toplayıcı topluluklardan tarımsal yerleşime geçilen döneme tarihleniyordu.

Lübnan ile Suriye arasındaki günümüz sınırını oluşturan Anti-Lübnan Dağları’nda bulunan Nachcharini Mağarası’ndan toplanan onlarca yıllık veriler ile yapılan analizlere göre, yerleşim yerinin kısa dönemli avcılık için kullanılan bir kamp alanı olduğunu gösteriyor. Bu kamp alanları için koyun avcılığı çok önemliydi. 

(4.000 Yıllık Değişimler, Yakındoğu’da Çok Az Genetik Etki Yaptı)

Bulgular, bölgede 1972 yılından beri kazı çalışmaları yapmış fakat 1975’teki Lübnan Savaşı yüzünden çalışmalarına ara vermiş emekli arkeolog Bruce Schroeder’in hipotezlerini doğrular nitelikte. 

Toronto Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nde doktora adayı olan ve PLOS ONE dergisinde yayımlanan çalışmanın baş yazarı Stephen Rhodes, ‘’Bu yerleşim yeri, bu bölgede bulunan ve özel bir amaca göre kullanılan kamp yerlerine çok iyi bir örnek,’’ diyerek verilerin önemini vurguluyor ve ekliyor, ‘’Mağara, Ürdün Vadisi’nin daha güneyindeki daha büyük yerleşim yerlerine hizmet eden bir kamp yeri olabilir. Burada görüyoruz ki koyun, çevrede avlanan diğer hayvanlar arasında baskın bir role sahip.’’

Yerleşim yerinden alınan hayvan kemiklerinin radyokarbon tarihlendirmesi, bunların MÖ 10.000-8.000 yıllarına, yani Çanak Çömlek Öncesi Neolitik A (PPNA) dönemine ait olduğunu gösterdi. Bu dönemde, tarım, kerpiç konutların inşası ve diğer evcilleştirme uygulamaları ortaya çıkmaya başlamıştı. Bu yerleşim yerinde bulunan taş aletlerin çoğunluğu, avcılık için kullanılan ok uçlarıydı.

Çalışmalarını Profesör Edward Benning ve Michael Chazan ile birlikte yürüten Rhodes, ‘’1970’lerdeki veriler bilinmeyen sebeplerden ötürü problemliydi. Bunun sebebinin kontaminasyon veya yanlış uygulama olduğunu düşünüyorum,’’ diyor. ‘’Sonuçlar, Çanak Çömlek Öncesi Neolitik Dönem A (PPNA) insanlarının çevredeki yaşamsal çeşitlilikten faydalandığını gösteriyor,’’ diyerek yerleşmenin önemini vurguluyor. 

Koyun avcılığının bu bölgede bu dönemden önce de yapılığı biliniyor ve Nachcharini Mağarası’nda ele geçen veriler bu düşünceyi kanıtlıyor, Rhodes’a göre bu veriler daha sonraki dönemlerde koyun evcilleştirmenin başlangıcıyla ilgili olabilir:

‘’Nachcharini’deki avcıların koyun evcilleştirmenın ilk aşamalarıyla ilişkileri olduğunu söylemiyoruz ancak yerel geleneklerden anlıyoruz ki bu bölge daha sonra koyun evcilleştirmenin merkezi haline gelmiş.’’

University of Toronto. 22 Ocak 2020.

Makale: Rhodes, S., Banning, E. B., & Chazan, M. (2020). Mugharat an-Nachcharini: A specialized sheep-hunting camp reveals high-altitude habitats in the earliest Neolithic of the Central Levant. Plos one, 15(1), e0227276.