Buzadam Ötzi ile İlişkili Olabilecek 5300 Yıllık Balta Bulundu

İsviçre’de, 5300 yıl önce okla vurularak öldürülen ve donarak günümüze kadar ulaşan Buzadam Ötzi ile bağlantılı olabilecek bakır bir balta bulundu.

Birkaç çizik dışında, 6.5 santimetrelik balta, oldukça sağlam bir durumda bulundu. F: Res Eichenberger

Yaklaşık 5300 yıl önce, Ötzi omzundan ölümcül bir okla vuruldu ve Alplerde üstünde ölmeyi bekledi. 19 Aralık 1991’de tırmanışçılar tarafından İtalya-Avusturya sınırında donmuş bir halde bulundu.

Şimdi ise Alplerdeki bir köyde keşfedilen bakır bir baltanın, Ötzi’nin yanında taşıdığı baltayla eşleştiği söyleniyor. Balta, Alpler’in çevresinde, göl kıyılarındaki ve diğer sulak alanlardaki dikme üzerine inşa edilmiş tarih öncesi ahşap evleriyle ünlü Zug-Riedmatt’da keşfedildi.

Ötzi’nin taşıdığı ekipmanlar arasında neredeyse saf bakır bir balta vardı. Bu balta oldukça dikkat çekiciydi çünkü ahşap sapı ve deri kayışları donmuş olması sayesinde günümüze kadar ulaşabilmişti.

Yeni bulunan baltanın, Ötzi’nin bulunduğu dağlardan yüzlerce kilometre uzakta bulunan orta İtalya’daki günümüz Toskana’sından elde edilen metalle yapıldığı belirlendi. Büyük bir sıradağ olan Alplerin, ticareti sınırlayan “doğal bir kültürel bariyer” olduğu düşünülüyordu.

Anıtlar ve Arkeoloji Bürosu’ndan arkeolog Gishan Schaeren, yeni bulunan baltayı, “Birçok amaç için uygun fakat özellikle ahşap işçiliği için uygun. Bu baltalar ölümcül silahlar olarak da kullanışlıydı.” diye yorumluyor.

Schaeren, Tunç Çağı insanlarına daha fazla kredi verilmesi gerektiğini düşünüyor: “Alplerde dolaşan insanların avlanma, bu bölgelerdeki doğal kaynakları keşfetme ve deneyimlerinden ötürü, doğal ortam ve koşulları hakkında çok derin bir bilgiye sahip olduklarını düşünmeliyiz.”

Buzadam Ötzi’nin donarak mumyalaşmış bedeni. F: Samadelli Marco

Yeni bulunan balta, 5.100 ila 5.300 yaşında ve günümüze ulaşmayan bir tahta tutacağı vardı. Her ne kadar Ötzi’nin baltasının yarı ağırlığında olsa da, ikisinin de biçimi aynı.

Bu keşif aynı zamanda Tunç Çağı Avrupasındaki etkileşim hakkında daha fazla bilgi sağlayabilir.

Geçtiğimiz yaz araştırmacılar Neolitik avcı Ötzi’nin bakır baltasındaki metalin, güney Toskana’dan geldiğini belirledi. Bu durum, yaklaşık 5300 yıl önce orta İtalya ve Alpler arasında uzun mesafe ticaretin varlığına işaret ediyor.

Kurşun izlerinin analizi ile, yeni bulunan baltadaki bakır da, Güney Toskana’daki aynı kaynağa kadar izlenebilir.

Buzadam Ötzi’nin yanında bulunan balta. Bu baltanın materyali de, Ötzi’den çok uzakta, Toskona’dan elde edilmişti. F: Güney Tyrol Arkeoloji Müzesi

Schaeren, “Ana akım araştırmalar, genelde Alpler’de güney ile kuzey arasındaki yoğun temas olasılığını dikkate almaz.” diyor.

1991’de keşif ile beraber Ötzi, o dönem insanı için bir referans noktası olarak kullanıldı. Ötzi’nin vücuduna yapılan analizler, onun Tunç çağında hayatta olduğunu ve tüyler ürpertici bir ölümle hayata gözlerini yumduğunu ortaya koydu.

Ötzi, öldüğünde 46 yaşındaydı, kahverengi gözleri vardı ve akrabaları Sardunya’da idi. 2013 yılında yayımlanan bir rapor, Ötzi’nin Avusturya’da 19 genetik akrabası olduğunu ortaya çıkardı.

Ötzi’nin ayrıca, aşınmış eklemleri, sertleştirilmiş arterleri, safra taşları ve muhtemelen donma nedeniyle oluşmuş olabilecek ayak baş parmağında kötü bir büyüme gibi bir dizi sağlık komplikasyonu vardı.

Ayrıca, Ötzi’nin bağırsakları parazit solucanı yumurtaları içeriyordu ve ayrıca Laym hastalığı vardı. Dişlerine yapılan analizler, diş eti hastalığı ve diş çürümesine dair belirgin kanıtlar ortaya çıkardı.

Vücudundaki çok sayıda dövme, donmuş olması nedeniyle günümüze kadar ulaşabildi. Kafasından ayaklarına kadar çeşitli yerlerinde olmak üzere toplam 50 dövme tespit edildi. Bu dövmeler iğnenin vücuda batırılmasıyla değil, ince kesikler atılarak daha sonrasında yaranın kömürle ovuşturulmasıyla yapılmıştı.

Buzadam Ötzi Eski Bir Düşmanı Tarafından Sinsice Öldürülmüş

Buzadam Ötzi Vurulduğu Ok Yüzünden Değil Donarak Ölmüş

Buzadam Ötzi Öldürülmeden Önce Pastırma Yemiş

Live Science. IB Times. 10 Ekim 2017.