Köpekler İlk Tarımcı İnsanlarla Birlikte Nişasta Sindirebilmeye Başladı

Tarım yapmak sadece insan topluluklarında devrim yaratmadı; tarım aynı zamanda en eski dostumuz köpeklerin de genomunu değiştirdi.

Yapılan yeni bir araştırma, 7000 yıl önce köpeklerin oldukça fazla buğday ve darı tükettiğini, buna bağlı olarak nişasta sindiren genlerin ek kopyalarını geliştirdiklerini ortaya çıkardı. Ayrıca bu adaptasyon, onların bizim yanımızda kalmalarını sağladı.

Köpeklerdeki genetik evrimin insanlardakiyle paralel ilerlediğini belirten evrimsel genetikçi Peter Savolainen, tarım ile beraber nişasta yemeğe başladığımızı, hem bizim hem de köpeklerin bu değişime uyum sağladığını söylüyor.

İnsanların tarım yapmaya başlaması ile köpeklerin genomunun değişimi arasında kurulan bağlantının ilk ipuçları üç sene önce ortaya çıktı. Bu araştırmada İsveç’in Uppsala Üniversitesi’nden evrimsel genetikçi Erik Axelsson ve ekibi, köpeklerin nişastayı sindirmeye yardımcı olan genlerinin kurtlardan çok daha fazla olduğu ortaya çıkmıştı.

Fransa’dan paleogenetikçi Morgane Ollivier, bu genetik değişimin ne zaman ortaya çıktığını merak ediyordu. Axelsson ve ekibiyle bir araya gelen Ollivier, Avrasya’daki bazı arkeolojik alanlarda bulunan 13 kurt ve köpeğin kemik ve dişlerinden Antik DNA ayrıştırdı. Royal Society Open Science’ta yayımlanan yeni araştırmada, Avrupa ve Türkmenistan’daki sekiz arkeolojik alandan alınan köpek kalıntıları incelendi.

8000 ila 4000 yıl önce yaşamış köpeklerden alınan DNA örnekleri, avcı toplayıcı atalarımızın tarıma başladığı zaman köpeklerin de nişasta sindirme kabiliyetine kavuştuğunu gösteriyor.

Dr. Ollivier, bu örneklerin hiçbirini avcı toplayıcı buluntu yerlerinde bulamadıklarını, bu yüzden bunu erken tarımcı topluluklarda ilişkilendirdiklerini söylüyor.

Dr. Ollivier, “Bu muhtemelen, tarımsal bağlamda insan artıklarıyla beslenen köpekler için önemli bir seçici avantaj oluşturmuştur. Bu olay, tarım ile beraber hem insanların hem de köpeklerin paralel evrimine iyi bir örnek.” diyor.

Bilim insanları köpeklerin kurtlardan ne şekilde ayrıldığı konusunda bölünmüş durumda. Bir grup bilim insanı avcı toplayıcı atalarımızın avlanmak ve korunmak için kurtları kullandığını, böylece zamanla eğitilerek evcilleştiklerini iddia ediyor.

Diğer bir grup ise, kurtların evcilleşmesinin çok daha sonra, kurtlar tarım yapan insan yerleşimlerinden yiyecek çalmaya ve onlarla yaşamaya başladıkları zaman gerçekleştiğine inanıyor.

Fakat yapılan bu yeni araştırma, köpeklerin çiftçi insanlar ile birlikte evcilleştiği düşüncesini destekliyor. Araştırmaya göre köpekler, yiyecek çalmak için insan yerleşim bölgelerine sızdıklarında ve aşamalı olarak insan diyetine uyum sağladıkları zaman evcilleşti.

Daha önce yapılan bir araştırma, modern köpeklerin nişasta sindirmeye yarayan genlerini olduğunu ve bu özelliğin onları kurtlardan ayıran bir özellik olduğunu ortaya koymuştu.

Köpekler yaklaşık olarak 15.000 yıl önce kurtlardan ayrıldı. Fakat insanlar ile köpeklerin ilişkisinin tam olarak ne zaman başladığı hala şüpheli.

Bazı bilim insanları ise köpeklerin evcilleştirilmesinin tarih boyunca birçok kez gerçekleştiğini söylüyor.

Science Mag, BBC

Makale: http://www.nature.com/hdy/journal/v117/n5/full/hdy201648a.html