2019 Haziran Ayının En Önemli 10 Arkeoloji Haberi

2019 yılının Haziran ayında Türkiye’de ve dünyada yapılmış en ilginç ve önemli arkeolojik keşifleri derledik.

10- Brezilya’daki Maymunlar 3.000 Yıldır Taş Alet Kullanıyor

Brezilya’daki bir kazı, kapuçin maymunlarının, alet boyu ve ağırlığındaki değişikliklerle birlikte 3.000 yıldır taş alet kullandığını gösteriyor.

Brezilya’daki Kapuçin maymunlarının 3.000 yıl öncesine kadar taş aletler kullandığına dair kanıtlar bulundu. Kapuçinlerin binlerce yıl boyunca seçtiği alet boyutları da değişmiş.

Bu yeni araştırma, Brezilya’nın Serra da Capivara Ulusal Parkı’nda yaşayan kapuçin maymunlarına odaklanıyor. Kazı çalışmalarında, yaklaşık 3000 yıl öncesine kadar uzanan birçok eser bulundu. Araştırmacılar, yiyecekleri ezmek için kullanılan taş boyutunun zamanla değiştiğini buldu. En eski eserler daha küçüktü ve çok fazla hasar görmüştü. Bu durum, aletleri kullanan hayvanların çok ıskaladıklarının da bir işareti.

Haber hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

9- 5.600 Yıl Önce İnsanlar Yapay Adalar Yapmış

Loch Bhorgastail, insanlar tarafından yapıldığı açıkça belli olan bir adacık. C: F. Sturt; Duncan Garrow and Fraser Sturt, Antiquity 2019.

İskoçya çevresindeki yüzlerce küçük ada doğal olarak oluşmadı. Yapılan araştırmaya göre bu adacıklar, Neolitik insanlar tarafından yaklaşık 5.600 yıl önce, kayalar, kil ve ahşaplardan yapılmıştı.

Araştırmacılar, on yıllardır crannog adıyla bilinen bu yapay adaları zaten biliyor. Ancak pek çok arkeolog, bu yapay adaların çok daha sonra, yaklaşık 2000 yıl önce Demir Çağı’nda yapıldığını düşünüyordu. Yeni araştırma, sadece bu yapay adaların sadece düşünülenden çok daha eski olduğunu değil, aynı zamanda modern dalgıçlar tarafından bulunan yakındaki çanak çömlek parçalarına göre, Neolitik insanlar için muhtemelen “özel yerler” olduğunu gösteriyor.

Haber hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

8- Çatalhöyük’te Hastalık ve Şiddet İzleri Bulundu

Cenin iskelet ve başsız genç kadın iskeleti. Kafatasının çıkarılması, bu bölgedeki birçok yerde uygulanan bir mezar geleneğiydi. C: Jason Quinlan

Çatalhöyük insanlarının aşırı kalabalık, bulaşıcı hastalıklar, şiddet ve çevre sorunları yaşadığı tespit edildi.

aklaşık 9.000 yıl önce, dünyanın ilk büyük tarım topluluklarından olan Çatalhöyük sakinleri, aynı zamanda modern kent yaşamının tehlikelerini deneyimleyen ilk insanlar arasındaydı. Çatalhöyük’ün antik kalıntılarını inceleyen bilim insanları, buradaki insanların aşırı kalabalık, bulaşıcı hastalıklar, şiddet ve çevre sorunları yaşadığını tespit etti.

Haber hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

7- İlk Çiftçiler Alkol Yapmak için İki Yol İcat Etmişti

Bu çömlek kaplar besin ve içecek izleri bulmak için analiz edilmiş.

Tarihöncesi insanları tarım yapmaya iten biranın cazibesi miydi? Çin’de ele geçirilen arkeolojik deliller, bölgedeki ilk çiftçilerin darı ve diğer tahılları alkollü içeceklere dönüştürmek için iki farklı yol geliştirdiklerini ortaya koyuyor. Bu da alkolün o dönemde ne denli önemli olduğunu gözler önüne seriyor.

Araştırmacılar Çin’in kuzeyindeki iki erken tarım alanında gün yüzüne çıkarılan 8000 ila 7000 yıllık çömlek kırıkları üzerindeki kalıntıları analiz etti. Her iki alanda da kalıntıların bir kısmı fermantasyon sonucu oluşan fiziksel hasara benzer izler taşıyan tahıl kaynaklı nişasta parçacıkları içermekteydi.

Haber hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

6- Çin’de 2.500 Yıllık Esrar İçme Kanıtları Bulundu

Esrar içmenin orijinal yolu. C: Xinhua Wu

Çin’deki 2.500 yıllık mezarlarda, esrarın uyuşturucu olarak kullanılmasının en eski kesin kanıtları bulundu.

Esrar genellikle tamamen doğal olarak tanıtılır. Ancak, yabani esrar aslında psikoaktif değildir ve insanlar nispeten yakın zamana kadar, psikoaktif özelliği olan mutant suşları yetiştirmeye başlamamıştı. Esrarın uyuşturucu olarak kullanılmasının “en net kanıtını” bulan araştırmacılar, MÖ 500 yıllarına tarihlenen mezarlarda bulunan ahşap mangallarda, kimyasal THC seviyesine sahip esrarın kimyasal izlerini ortaya çıkardı.

Haber hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

5- Sibirya’da 31.000 Yıl Önce Bilinmeyen Bir Grup Yaşıyordu

Buz Devri halkının bir tasviri. C: Adobestock

Sibirya’daki bir arkeolojik alana gömülü iki çocuğun süt dişi, son Buzul Çağ’da yaşayan daha önce bilinmeyen bir grup insanı ortaya çıkardı.

Bulgu, Sibirya’da başka bir bölgedeki 10.000 yıllık insan kalıntılarının genetik olarak Amerikan Yerlileri ile ilişkili olduğunu keşfeden daha geniş bir çalışmanın parçasıydı. İlk kez bu kadar yakın genetik bağlar Amerika dışında keşfedildi. Araştırmacı ekibi, yeni insan grubuna ‘Eski Kuzey Sibiryalılar’ adını verdi ve varlıklarını ‘insanlık tarihinin önemli bir parçası’ olarak nitelendirdi.

Haber hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

4- Neandertalleri Doğurganlık Oranındaki Küçük Düşüş Yok Etmiş

Madrid Ulusal Arkeoloji Müzesi’nde bulunan bir Neandertal kadını canlandırması Yeni araştırmalar, doğurganlık oranlarında sadece %2’lik bir düşüşün Neandertal neslinin tükenmesine neden olabileceğini gösteriyor. C: Shutterstock

Yapılan araştırmaya göre Neandertaller, doğurganlık oranlarındaki hafif bir düşüş nedeniyle yok olmuş olabilir.

Modern insanların en yakın akrabası olan Neandertallerin sonuncusu, yaklaşık 40.000 yıl önce Avrupa’dan kayboldu. Önceki araştırmalar, hem Avrupa hem de Asya’daki tüm Neandertal nüfusunun en yüksek olduğu dönemde bile oldukça az olduğunu, toplamda en fazla 70.000 olduğunu tahmin ediyordu. Bilim insanları uzun zamandır, modern insanların dünyaya yayılmasının, direkt olarak çatışma yoluyla, ya da dolaylı olarak hastalıkların yayılmasıyla Neandertallerin yok olmasına yardımcı olup olmadığını tartışıyor. Araştırmacılara göre Neandertallerin ortadan kaybolması, muhtemelen en genç kadınlar arasındaki doğurganlıktaki hafif bir düşüşe bağlıydı. 

Haber hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

3- Çatalhöyük İnsanlarının Dışkısında Parazitler Bulundu

Çatalhöyük canlandırması. C: Dan Lewandowski.

Çatalhöyük insanlarının dışkılarına yapılan analizlerde, bağırsak paraziti enfeksiyonuna dair kanıtlar bulundu.

Yapılan araştırmalar, Çatalhöyük’teki dışkıların, Yakındoğu’da bağırsak paraziti enfeksiyonu için en eski arkeolojik kanıtları sağladığını ortaya koydu. Tuvalet ilk kez MÖ 4. binyılda Mezopotamya’da, yani Çatalhöyük’ün gelişmesinden 3.000 yıl sonra icat edildi. Çatalhöyük’te yaşayan insanların tuvaletlerini yapmak için çöp yığınlarına gittikleri ya da evlerinde yaptıkları dışkıları bir kapta ya da sepette çöp yığınlarına taşıdıkları düşünülüyor.

Haber hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

2- Maya Savaşçı Mezarında Kafataslı Kolye Bulundu

Mayalara ait dekoratif bir taş kafatası. C: Universal Images Group

Belize ormanlarında keşfedilen iki zafer kafatası, bir zamanlar güçlü Klasik Maya uygarlığının az anlaşılmış çöküşüne ışık tutabilir.

Boynuna kolye olarak takılmak için yapılan etlerinden arındırılmış ve boyanmış insan kafatasları, bin yıl önce bir Maya kenti olan Pacbitun’da bir savaşçı ile birlikte gömülmüştü. Kafatasları, muhtemelen askeri gücün korkunç sembollerini temsil ediyordu ve öldürülen düşmanların başlarından yapılmış zafer kafataslarıydı.

Haber hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

1- Sibirya’da 30.000 Yıllık Kurt ve Aslan Bulundu

30.000 yıl önce Sibirya’da donarak günümüze kadar çok iyi korunmuş bir dağ aslanı yavrusu ve kurt kafası bulundu.

Kasları, organları ve beyinleri oldukça iyi korunan hayvanlar, Sibirya’daki Sakha Cumhuriyeti’nde bir nehrin yakınında ortaya çıkartıldı. Yavru aslan, yaklaşık 40 santimetre uzunluğundaydı ve yaklaşık 800 gram ağırlığındaydı. Dişleri ve tüyleri sağlam olan kurtun ise öldüğü zaman 2 ila 4 yaşında olduğu tahmin ediliyor.

Haber hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

BONUS

Gaziantep’teki Roma Köprüsünün Yerine Yenisi Yapıldı

Gaziantep’teki Septimius Severus Köprüsü restorasyonu tepki çekiyor.
Arkeofili editöryel servisi. İletişim: arkeofili@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login